________________
प्राकृत व्याकरणे
( सूत्र ) अतां डइस: ।। ४०३।।
(वृत्ति) अपभ्रंशे यादृगादीनामदन्तानां यादृशतादृशकीदृशेदृशानां दादेरवयवस्य डित् अइस इत्यादेशो भवति । जइसो । तइसो । कइसो । अइसो । (अनु.) अपभ्रंश भाषेत अदन्त (=अकारान्त) यादृक्, इत्यादि (शब्दां) च्या (म्हणजे) यादृश, तादृश, कीदृश आणि ईदृश ( या शब्दां) च्या द- आदि (म्हणजे दृश या) अवयवाला डित् अइस असा आदेश होतो. उदा. जइसो... अइसो.
३९१
( सूत्र ) यत्र-तत्रयोस्त्रस्य डित्वत्तु ।। ४०४ ।।
( वृत्ति) अपभ्रंशे यत्रतत्रशब्दयोस्त्रस्य एत्थु अत्तु इत्येतौ डितौ भवतः । जइ' सो घडदि प्रयावदी केत्थु वि लेप्पिणु सिक्खु ।
जेत्थु वि तेत्थु वि एत्थु जगि भण तो तहि सारिखु || १ || जत् ठिदो । तत्तु ठिदो ।
(अनु.) अपभ्रंश भाषेत यत्र आणि तत्र या शब्दांतील त्र (या अवयवा ) ला डित् एत्थु आणि अत्तु असे ( आदेश होतात). उदा. जइ सो.... सारिक्खु ।।१।। ; जत्तु....ठिदो.
( सूत्र ) एत्थु कुत्रात्रे ।। ४०५ ।।
(वृत्ति) अपभ्रंशे कुत्र अत्र इत्येतयोस्त्रशब्दस्य डित् एत्थु इत्यादेशो भवति । केत्थु वि लेप्पिणु सिक्खु । जेत्थु वि तेत्थु वि एत्थु जगि (४.४०४.१)। (अनु.) अपभ्रंश भाषेत कुत्र आणि अत्र यांतील त्र या शब्दाला डित् एत्थु असा आदेश होतो. उदा. केत्थु वि.....एत्थ जगि.
(सूत्र) यावत्तावतोर्वादेर्म उं महिं ।। ४०६ ।।
(वृत्ति) अपभ्रंशे यावत्तावदित्यव्यययोर्वकारादेरवयवस्य म उं महिं इत्येते त्रय आदेशा भवन्ति ।
१ यदि स: घटयति प्रजापति: कुत्रापि लात्वा शिक्षाम् ।
यत्रापि तत्रापि अत्र जगति भण तदा तस्याः सदृक्षीम् ।।
२ स्थितः।
