________________
३८२
चतुर्थः पादः
खग्ग-विसाहिउ जहिँ लहहुं पिय तहिँ देसहिँ जाहुं। रण-दुब्भिक्खें भग्गाइं विणु जुज्झें न वलाहुं ।।१।।
पक्षे। लहिमु। इत्यादि। (अनु.) (अपभ्रंश भाषेत) त्यादि (प्रत्ययां) मधील अन्त्य त्रयाशी संबंधित बहु
(अर्थी) असणारे जे (बहु) वचन त्याला हुं असा आदेश विकल्पाने होतो. उदा. खग्ग....वलाहुं ।।१।।. (विकल्प-) पक्षी :- लहिमु, इत्यादि.
उत्।
(सूत्र) हि-स्वयोरिदुदेत् ।। ३८७।। (वृत्ति) पञ्चम्यां हिस्वयोरपभ्रंशे इ उ ए इत्येते त्रय आदेशा वा भवन्ति। इत्। कुञ्जर सुमरि म सल्लइउ सरला सास म मेल्लि।
कवल जि पाविय विहिवसिण ते चरि माणु म मेल्लि ॥१॥ भमरा एत्थु वि लिम्बडइ के वि दियहडा विलम्बु।
घणपत्तलु छायाबहुलु फुल्लइ जाम कयम्बु ।।२।। एत्। प्रिय एम्वहिँ करे सेल्लु करि छड्डहि तुहुँ करवालु ।
जं कावालिय बप्पुडा लेहिँ अभग्गु कवालु ।।३।। पक्षे। सुमरहि। इत्यादि। (अनु.) अपभ्रंश भाषेत आज्ञार्थामध्ये हि आणि स्व (या प्रत्ययां) ना इ, उ आणि
ए असे हे तीन आदेश विकल्पाने होतात. उदा. इ (इत् असा आदेश) :कुञ्जर...मेल्लि ।।१।।. उ (उत् हा आदेश) :- भमरा...कयम्बु ।।२।।. ए (एत् असा आदेश) :- प्रिय...कवालु ।।३।।. (विकल्प-) पक्षी:
सुमरहि इत्यादि. १ खड्गविसाधितं यत्र लभामहे तत्र देशे यामः।
रणदुर्भिक्षेण भग्नाः विना युद्धेन न वलामहे ।। २ कुञ्जर स्मर मा सल्लकी: सरलान् श्वासान् मा मुञ्च।
कवला: ये प्राप्ताः विधिवशेन तांश्चर मानं मा मुञ्च।। ३ भ्रमर अत्रापि निम्बके कति (चित्) दिवसान् विलम्बस्व। __घनपत्रवान् छायाबहुलो फुल्लति यावत् कदम्बः।। ४ प्रिय इदानीं कुरु भलं करे त्यज त्वं करवालम् ।
येन कापालिका वराका: लान्ति अभग्नं कपालम् ।।