________________
प्राकृत व्याकरणे
३६९
माहउ महिअलसत्थरि गण्डत्थले सरउ। अंगहिं गिम्ह सुहच्छी-तिलवणि मग्गसिरु तहे मुद्धहे मुहपंकइ आवासिउ सिसिरु ।।२।। हिअडा' फुट्टि तड त्ति करि कालक्खेवें काई।
देक्खउँ हयविहि कहिँ ठवइ पइँ विणु दुक्खसयाई ।।३।। (अनु.) अपभ्रंश भाषेत अकारान्त सर्वनामापुढील ङि (प्रत्यया) ला म्हणजे सप्तमी
एकवचनी प्रत्ययाला हिं असा आदेश होतो. उदा. जहिँ ....मग्गु ।।१।।; एक्कहिं....सिसिरु ।।२।।; हिअडा फुटि.....दुक्खसयाई ।।३।।
(सूत्र) यत्तत्किंभ्यो ङसो डासुर्न वा ।। ३५८।। (वृत्ति) अपभ्रंशे यत्तत्किम् इत्येतेभ्योकारान्तेभ्यः परस्य उसो डासु इत्यादेशो
वा भवति। कन्तु महारउ हलि सहिए निच्छइँ रूसइ जासु। अत्थिहिं सत्थिहिं हत्थिहिँ वि ठाउ वि फेडइ तासु ।।१।। जीविउ कासु न वल्लहउँ धणु पुणु कासु न इछ ।
दोण्णि वि अवसर-निवडिअई तिण-सम गणइ विसिठ्ठ ।।२।। (अनु.) अपभ्रंश भाषेत अकारान्त असणाऱ्या यद्, तद् आणि किम् (म्हणजे ज, त
आणि क या सर्वनामां) पुढील ङस् (या प्रत्यया) ला डासु (डित् आसु) असा आदेश विकल्पाने होतो. उदा. कन्तु....तासु ।।१।।; जीविउ....विसिठ्ठ ।।२।।.
१ हृदय स्फुट तटिति (शब्द) कृत्वा कालक्षेपेण किम्।
पश्यामि हतविधिः क्व स्थापयति त्वया विना दुःखशतानि।। २ कान्तः अस्मदीय: हला सखिके निश्चयेन रुष्यति यस्य (यस्मै)।
अस्त्रैः शस्त्रैः हस्तैरपि स्थानमपि स्फोटयति तस्य।। ३ जीवितं कस्य न वल्लभकें धनं पुनः कस्य नेष्टम्।
द्वे अपि अवसरनिपतिते तृणसमे गणयति विशिष्टः।।