Page Text
________________
२६०
तृतीयः पादः
(सूत्र) सोच्छादय इजादिषु हिलुके च वा ।। १७२।। (वृत्ति) श्रादीनां स्थाने इजादिषु भविष्यदादेशेषु यथासंख्यं सोच्छादयो
भवन्ति। ते एवादेशा अन्त्यस्वराद्यवयववर्जा इत्यर्थः। हिलुक् च वा भवति। सोच्छिइ। पक्षे। सोच्छिहिइ। एवं। सोच्छिन्ति सोच्छिहिन्ति। सोच्छिसि सोच्छिहिसि, सोच्छित्था सोच्छिहित्था सोच्छिह सोच्छिहिह। सोच्छिमि सोच्छिहिमि सोच्छिस्सामि सोच्छिहामि सोच्छिस्सं सोच्छं सोच्छिमो सोच्छिहिमो सोच्छिस्सामो सोच्छिहामो सोच्छिहिस्सा सोच्छिहित्था। एवं मुमयोरपि। गच्छिइ। गच्छिहिइ। गच्छिन्ति। गच्छिहिन्ति। गच्छिसि। गच्छिहिसि। गच्छित्था। गच्छिहित्था। गच्छिह। गच्छिहिह। गच्छिमि। गच्छिहिमि । गच्छिस्सामि। गच्छिहामि। गच्छिस्सं। गच्छं। गच्छिमो। गच्छिहिमो। गच्छिस्सामो। गच्छिहामो। गच्छिहिस्सा। गच्छिहित्था। एवं मुमयोरपि।
एवं रुदादीनामप्युदाहार्यम्। (अनु.) इच् इत्यादि भविष्यकाळाचे आदेश (पुढे) असताना श्रु इत्यादि
(म्हणजे श्रु, गम्, रुद्, विद्, दृश्, मुच्, वच्, छिद्, भिद् आणि भुज् या) धातूंच्या स्थानी अनुक्रमे सोच्छ इत्यादि (म्हणजे सोच्छ, गच्छ, रोच्छ, वेच्छ, दच्छ, मोच्छ, वोच्छ, छेच्छ, भेच्छ आणि भोच्छ) होतात. म्हणजे अन्त्य स्वर इत्यादि अवयव सोडून तेच आदेश होतात असा अर्थ आहे. आणि (यावेळी) हि (या अक्षरा) चा लोप विकल्पाने होतो. उदा. सोच्छि इ; (विकल्प-) पक्षी:- सोच्छि हिइ. याचप्रमाणे :सोच्छिन्ति...सोच्छिहित्था; याचप्रमाणे मु आणि म (या प्रत्ययां) चे बाबतीतसुद्धा (जाणावे). गच्छिइ...गच्छिहित्था ; याचप्रमाणे मु आणि म (या प्रत्ययां) चे बाबतीतसुद्धा (जाणावे). याचप्रमाणे रुद् इत्यादि (धातूं) च्या (रूपांची) उदाहरणे घ्यावीत.
(सूत्र) दु सु मु विध्यादिष्वेकस्मिंस्त्रयाणाम् ।। १७३।। (वृत्ति) विध्यादिष्वर्थेषूत्पन्नानामेकत्वेर्थे वर्तमानानां त्रयाणामपि त्रिकाणां
स्थाने यथासंख्यं दु सु मु इत्येते आदेशा भवन्ति। हसउ सा। हससु
| SR No. | 007791 |
| Book Title | Prakrit Vyakaran |
| Original Sutra Author | Hemchandracharya |
| Author | |
| Publisher | Shrutbhuvan Sansodhan Kendra |
| Publication Year | 2015 |
| Total Pages | 594 |
| Language | Sanskrit, Marathi |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 2 MB |