________________
A-Proof
प्राकृत व्याकरणे
२५९
(अनु.) धातूच्या पुढे भविष्यकाळात मि (या प्रत्यया) च्या आदेशाच्या स्थानी (सू. ३.१६७) स्सं ( हा शब्द ) विकल्पाने वापरावा. उदा. होस्सं... कित्तइस्सं. (विकल्प - ) पक्षी :- होहिमि...कित्तइहिमि.
( सूत्र ) कृदो हं ।। १७० ।।
( वृत्ति) करोतेर्ददातेश्च परो भविष्यति विहितस्य म्यादेशस्य स्थाने हं वा प्रयोक्तव्यः । काहं दाहं । करिष्यामि दास्यामीत्यर्थः । पक्षे । काहिमि दाहिमि। इत्यादि।
(अनु.) करोति (कृ) आणि ददाति (दा) (या धातूं) च्या पुढे, भविष्यकाळात सांगितलेल्या मि (या प्रत्यया) च्या आदेशाच्या स्थानी हं (हा शब्द ) विकल्पाने वापरावा. उदा. काहं, दाहं (म्हणजे) करिष्यामि (करीन), दास्यामि (देईन) असा अर्थ आहे. (विकल्प - ) पक्षी :- काहिमि, दाहिमि इत्यादि.
( सूत्र ) श्रु - गमि - रुदि - विदि- दृशि-मुचि-वचि-छिदि- भिदिभुजां सोच्छं गच्छं रोच्छं वेच्छं दच्छं मोच्छं वोच्छं छेच्छं भेच्छं भोच्छं ।। १७१।।
( वृत्ति) श्वादीनां धातूनां भविष्यद्विहित-म्यन्तानां स्थाने सोच्छमित्यादयो निपात्यन्ते। सोच्छं । श्रोष्यामि । गच्छं । गमिष्यामि । संगच्छं संगंस्ये । रोच्छं रोदिष्यामि । विद ज्ञाने। वेच्छं वेदिष्यामि । दच्छं द्रक्ष्यामि । मोच्छं मोक्ष्यामि। वोच्छं वक्ष्यामि। छेच्छं छेत्स्यामि । भेच्छं भेत्स्यामि । भोच्छं भोक्ष्ये ।
(अनु.) भविष्यकाळार्थी सांगितलेल्या मि (या प्रत्ययाने) अन्त पावणाऱ्या श्रु, इत्यादि (म्हणजे श्रु, गम्, रुद्, विद्, दृश्, मुच्, वच्, छिद, भिद् आणि भुज् या) धातूंच्या स्थानी सोच्छं इत्यादि (म्हणजे सोच्छं, गच्छं, रोच्छं, वेच्छं, दच्छं, मोच्छं, वोच्छं, छेच्छं, भेच्छं आणि भोच्छं असे हे) निपात म्हणून येतात. उदा. सोच्छं... रोदिष्यामि; विद् (हा धातु येथे) ज्ञान (जाणणे) (या अर्थी आहे); वेच्छं ... १ ... भोक्ष्ये..
