________________
२५८
तृतीयः पादः
( सूत्र ) मिमोमुमे स्सा हा न वा ।। १६७।। (वृत्ति) भविष्यत्यर्थे मिमोमुमेषु तृतीयत्रिकादेशेषु परेषु तेषामेवादी स्सा हा इत्येतौ वा प्रयोक्तव्यौ । हेरपवादौ । पक्षे हिरपि । होस्सामि होहामि । होस्सामो होहामो होस्मामु होहामु होस्साम होहाम। पक्षे। होहिमि। होहिमु होहिम। क्वचित्तु हा न भवति । हसिस्सामो हसिहिमो ।
(अनु.) भविष्यकाळार्थी मि, मो, मु आणि म असे तृतीय त्रिकाचे आदेश पुढे असता त्यांच्याच पूर्वी ( अगोदर ) स्सा आणि हा असे हे (शब्द) विकल्पाने वापरावेत. ( भविष्यकाळार्थी प्रत्ययापूर्वी ) हि (शब्द वापरावा) (सू.३.१६६) या) चा अपवाद (हे दोन शब्द आहेत). (विकल्प-) पक्षी हि सुद्धा (वापरावा ). उदा. होस्सामि...होहाम; (विकल्प-) पक्षी:- होहिमि... होहिम. परंतु क्वचित् ‘हा’ येत नाही. उदा. हसिस्सामो, हसिहिमो.
( सूत्र ) मो - मु-मानां हिस्सा हित्था ।। १६८ ।।
(वृत्ति) धातो: परौ भविष्यति काले मोमुमानां स्थाने हिस्सा हित्था इत्येतौ वा प्रयोक्तव्यौ। होहिस्सा होहित्था । हसिहिस्सा हसिहित्था । पक्षे । होहिमो होस्सामो होहामो । इत्यादि ।
(अनु.) धातूच्या पुढे भविष्यकाळात मो, मु आणि म यांच्या स्थानी हिस्सा आणि हित्था असे हे (शब्द) विकल्पाने वापरावेत. उदा. होहिस्सा... हसिहित्था ( विकल्प - ) पक्षी :- हो हिमो... हो हामो इत्यादि.
( सूत्र ) मे: स्सं ।। १६९।।
(वृत्ति) धातोः परो भविष्यति काले म्यादेशस्य स्थाने स्सं वा प्रयोक्तव्यः। होस्सं । हसिस्सं । कित्तइस्सं । पक्षे । होहिमि होस्सामि होहामि । कित्तइहिमि ।
१ कीर्त्
