________________
तृतीयः पादः
लहुअयाइ। अह णे हिअएण हसइ मारुयतणओ। असावस्मान् हसतीत्यर्थः। अह कमलमुही । पक्षे । उत्तरेण मुरादेशः । अमू पुरिसो । अमू महिला। अमुं वणं।
(अनु.) सि (हा प्रत्यय) पुढे असताना अदस् (सर्वनामा) च्या दकाराचा ह असा आदेश विकल्पाने होतो; आणि तो केल्यावर 'अत: सेर्डो:' या सूत्रानुसार येणारा ओ, ‘शेषं संस्कृतवत्' या सूत्राच्या अतिदेशामुळे 'आत्' या सूत्राने येणारा आ (आप्) प्रत्यय आणि 'क्लीबे... से:' या सूत्राने येणारा म् हे (तीनही विकार) होत नाहीत. उदा. अह... लहुअयाइ; अह णे हिअएण हसइ मारुयतणओ (मध्ये ) तो आम्हांला हसतो असा अर्थ आहे; अह कमलमुही. (विकल्प - ) पक्षी:- पुढल्या (३.८८) सूत्रानुसार (अदस् च्या दकाराला) मु असा आदेश होतो. उदा. अमू...वणं.
२२८
( सूत्र ) मुः स्यादौ ।। ८८ ।।
(वृत्ति) अदसो दस्य स्यादौ परे मुरादेशो भवति । अमू पुरिसो। अमुणो पुरिसा । अमुं वणं। अमूई वणाई अमूणि वणाणि । अमू माला। अमूउ अमूओ मालाओ। अमुणा अमूहिं । ङसि । अमूओ अमूउ अमूहिंतो। भ्यस्। अमूहिंतो अमूसुंतो। ङस् । अमुणो अमुस्स । आम्। अमूण। ङि। अमुम्मि। सुप्। अमूसु ।
(अनु.) विभक्तिप्रत्यय पुढे असताना अदस् (सर्वनामा) च्या द चा मु असा आदेश होतो. उदा. अमू पुरिसो... मालाओ; अमुणा अमूहिं; ङसि (पुढे असता) अमूओ...अमूहिंतो. भ्यस् (पुढे असता) :- अमूहिंतो, अमूसुंतो. ङस् (पुढे असता) :- अमुणो, अमुस्स. आम् (पुढे असता) :(पुढे असता) :- अमुम्मि. सुप् (पुढे असता) :- अमूसु.
:
अमूण. ङि
( सूत्र ) म्मावयेऔ वा ।। ८९।।
(वृत्ति) अदसोन्त्यव्यञ्जनलुकि दकारान्तस्य स्थाने यादेशे म्मौ परतः अय इअ इत्यादेशौ वा भवतः । अयम्मि इयम्मि। पक्षे अमुम्मि ।
१ असौ अस्मान् हृदयेन हसति मारुततनयः।
२ कमलमुखी.
