________________
प्राकृत व्याकरणे
२१९
(सूत्र) आमो डेसिं ।। ६१॥ (वृत्ति) सर्वादेरकारान्तात्परस्यामो डेसिमित्यादेशो वा भवति। सव्वेसिं। अन्नेसिं।
अवरेसिं। इमेसिं। एएसिं। जेसिं। तेसिं। केसिं। पक्षे। सव्वाण। अन्नाण। अवराण। इमाण। एआण। जाण। ताण। काण।
बाहुलकात् स्त्रियामपि। सर्वासाम् सव्वेसिं। एवम् अन्नेसिं। तेसिं। (अनु.) सर्व इत्यादि अकारान्त सर्वनामांच्या पुढे येणाऱ्या आम् या (प्रत्यया) ला
डित् एसिं (डेसिं) असा आदेश विकल्पाने होतो. उदा. सव्वेसिं...केसिं. (विकल्प-) पक्षी:- सव्वाण...काण. बाहुलकामुळे स्त्रीलिंगातसुद्धा (एसि हा आदेश होतो. उदा.) सर्वासाम् सव्वेसिं ; याचप्रमाणे अन्नेसिं, तेसिं.
(सूत्र) किंतद्भ्यां डास: ।। ६२।। (वृत्ति) किंतद्भ्यां परस्याम: स्थाने डास इत्यादेशो वा भवति। कास। तास।
पक्षे। केसिं। तेसिं। (अनु.) किम् आणि तद् यां (सर्वनामां) च्या पुढील आम् या (प्रत्यया) च्या
स्थानी डास (डित् आस) असा आदेश विकल्पाने येतो. उदा. कास, तास. (विकल्प-) पक्षी :- केसिं, तेसिं.
(सूत्र) किंयत्तद्भ्यो उसः ।। ६३।। (वृत्ति) एभ्यः परस्य ङस: स्थाने डास इत्यादेशो वा भवति। सः स्स:
(३.१०) इत्यस्यापवादः। पक्षे सोऽपि भवति। कास कस्स। जास जस्स। तास तस्स। बहुलाधिकारात् किंतद्भ्यामाकारान्ताभ्यामपि डासादेशो वा। कस्या धनम् कास धणं। तस्या धनम् तास धणं।
पक्षे। काए। ताए। (अनु.) किम्, यद् आणि तद् यांच्या पुढील ङस् या (प्रत्यया) च्या स्थानी डास
(डित् आस) असा आदेश विकल्पाने येतो. 'ङसः स्सः' या (सूत्रातील)
नियमाचा (प्रस्तुत नियम) अपवाद आहे. (विकल्प-) पक्षी तो (=स्स) १ अपर २ इदम् ३ एतद्
A-Proof