________________
२०४
( सूत्र ) ईत: सेश्चा वा ।। २८।।
( वृत्ति) स्त्रियां वर्तमानादीकारान्तात् सेर्जस् - शसोश्च स्थाने आकारो वा भवति । एसा हसन्तीआ। गोरीआ ? चिट्ठन्ति पेच्छ वा । पक्षे। हसन्ती । गोरीओ।
(अनु.) स्त्रीलिंगात असणाऱ्या ईकारान्त (नामाच्या ) पुढील सि (प्रत्यय) तसेच जस् आणि शस् (प्रत्यय) यांचे स्थानी आकार विकल्पाने येतो. उदा. एसा... ...पेच्छ वा. (विकल्प -) पक्षी :- हसन्ती, गोरीओ.
तृतीयः पादः
( सूत्र ) टा - ङस् - ङेरदादिदेद्वा तु ङसे: ।। २९॥
(वृत्ति) स्त्रियां वर्तमानान्नाम्नः परेषां टाङस्ङीनां स्थाने प्रत्येकम् अत् आत् इत् एत् इत्येते चत्वार आदेशाः सप्राग्दीर्घा भवन्ति । ङसेः पुनरेते सप्राग्दीर्घा वा भवन्ति । मुद्धाअ ३ मुद्धाइ मुद्धा कयं मुहं ठिअं वा। कप्रत्यये तु मुद्धिआअ मुद्धिआइ मुद्धिआए। कमलिआअ कमलिआइ कमलिआए । बुद्धीअ बुद्धीआ बुद्धीइ बुद्धीए कयं विहवो ठिअं वा । सहीअ सहीआ सहीइ सहीए कयं वयणं' ठिअं वा। अ णू णू णूए कयं दुद्धं ठिअं वा । वहूअ वहूआ वहूइ वहूए कयं भवणं १० ठिअं वा । ङसेस्तु वा । मुद्धाअ मुद्धाइ मुद्धाए । बुद्धीअ बुद्धी बुद्धीइ बुद्धीए । सही सहीआ सहीइ सहीए । धेणूअ धेणूआ धेणूइ धेणूए। वहूअ वहूआ वहूड़ वहूए आगओ । पक्षे । मुद्धाओ मुद्धाउ मुद्धाहिन्तो । रईओ रईउ रईहिन्तो । धेणूओ घेणूड घेणूहिन्तो । इत्यादि। शेषेऽदन्तवत् (३.१२४) अतिदेशात् जस्-शस्- - ङसि -तोदो- द्वामि दीर्घः (३.१२) इति दीर्घत्वं पक्षेऽपि भवति । स्त्रियामित्येव । वच्छेण। वच्छस्स। वच्छम्मि। वच्छाओ। टादीनामिति किम् ? मुद्धा । बुद्धी । सही। धेणू। वहू।
१ एषा हसन्ती ।
५ स्थि
९ दुग्ध
२ गौरी
६ क
१० भवन
३ मुग्धा
७ विभव
११ रति
४ मुख
८ वचन