________________
१५४
द्वितीयः पादः
मण्डूक। विचकिल। ऋजु । ब्रीडा। प्रभूत। स्रोतस् । प्रेमन्। यौवन । इत्यादि।
(अनु.) तैल इत्यादि शब्दांत जसे वाङ्मयात आढळते त्याप्रमाणे अनादि स्थानी, अन्त्य तसेच अनन्त्य व्यंजनांचे द्वित्व होते. उदा. तेल्लं...वहुत्तं. अनन्त्य व्यंजनाचे (द्वित्व) :- सोत्तं... जुव्वणं. आर्ष प्राकृतात (कधी असे द्वित्व होत नाही तर कधी होते. उदा.) पडिसोओ, विस्ससोअसिआ. (क्रमाने संस्कृत शब्द असे :-) तैल... यौवन इत्यादि.
( सूत्र ) सेवादौ वा ।। ९९।।
( वृत्ति) सेवादिषु अनादौ यथादर्शनमन्त्यस्यानन्त्यस्य च द्वित्वं वा भवति । सेव्वा सेवा। नेड्डुं नीडं । नक्खा नहा । निहित्तो निहिओ । वाहित्तो वाहिओ। माउक्कं माउअं । एक्को एओ। कोउहल्लं कोउहलं । वाउल्लो वाउलो। थुल्लो थोरो। हुत्तं हूअं । दइव्वं दइवं । तुण्हिक्को तुण्हिओ। मुक्को मूओ। खण्णू खाणू । थिण्णं थीणं । अनन्त्यस्य। अम्हक्केरं अम्हकेरं । तं च्चेअ तं चेअ। सो च्चिअ सो चिअ । सेवा । नीड । नख। निहित। व्याहृत। मृदुक। एक । कुतूहल । व्याकुल । स्थूल । हूत । दैव। तूष्णीक । मूक । स्थाणु । स्त्यान । अस्मदीय। चेअ' । चिअ । इत्यादि । (अनु.) सेवा इत्यादि शब्दांत जसे वाङ्मयात आढळते त्याप्रमाणे अनादि स्थानी, अन्त्य तसेच अनन्त्य व्यंजनांचे द्वित्व विकल्पाने होते. उदा. सेव्वा...थीणं. अनन्त्य व्यंजनांचे (द्वित्व) :- अम्हक्केरं...चिअ. (यांचे मूळ संस्कृत शब्द क्रमाने असे:-) सेवा... अस्मदीय; चेअ, चिअ इत्यादि.
(सूत्र) शा
ङात्पूर्वोऽत् ।। १०० ।।
ङात्पूर्वो अकारो भवति । सारङ्गं ।
( वृत्ति) शा (अनु.) शा
या शब्दात ( र नंतर ) ङ च्या पूर्वी अकार येतो. उदा. सारंगं.
१ चेअ आणि चिअ ही अवधारण अर्थ दाखविणारी अव्यये आहेत (सूत्र २.१८४ पहा )
