________________
१४६
द्वितीयः पादः
ड। खड्ग: खग्गो। षड्ज: सज्जो। त। उप्पलं। उप्पाओ। द। मद्गुः मग्गू। मोग्गरो। प। सुत्तो। गुत्तो। श। लण्हं । णिच्चलो। चुअइ। ष। गोट्ठी। छट्ठो। निठ्ठरो। स। खलिओ। नेहो। क। दु खम्
दुक्खं। प। अंत पात:। अंतप्पाओ। (अनु.) संयुक्त वर्णाशी (=व्यंजनाशी) संबंधित व प्रथम अवयव असणाऱ्या
क,ग,ट,ड,त,द,प,श,ष,स, क आणि प यां (व्यंजनां) चा लोप होतो. उदा. क (चा लोप):-भुत्तं, सित्थं. ग (चा लोप):-दुद्धं, मुद्धं. ट (चा लोप):- षट्पदः...कप्फलं. ड (चा लोप):-खड्ग:...सज्जो. त (चा लोप):- उप्पलं, उप्पाओ. द (चा लोप):- मद्गुः...मोग्गरो. प (चा लोप):- सुत्तो,गुत्तो. स (चा लोप):- खलिओ, नेहो. क (चा लोप):दु कम् दुक्खं. प (चा लोप):-अंत पात: अंतप्पाओ.
(सूत्र) अधो मनयाम् ।। ७८।। (वृत्ति) मनयां संयुक्तस्याधो वर्तमानानां लुग् भवति। म। जुग्गं । रस्सी।
सरो। सेरं। न। नग्गो। लग्गो। य। सामा। कुड्डं। वाहो। (अनु.) संयुक्त व्यंजनात नंतर (म्हणजे द्वितीय अवयव) असणाऱ्या म, न आणि य
यांचा लोप होतो. उदा. म (चा लोप :-) जुग्गं....सेरं. न (चा लोप :) नग्गो, लग्गो. य (चा लोप :-) सामा...वाहो.
(सूत्र) सर्वत्र लबरामवन्द्रे ।। ७९।। (वृत्ति) वन्द्रशब्दादन्यत्र लबरां सर्वत्र संयुक्तस्योर्ध्वमधश्च स्थितानां लुग्
भवति। ऊर्ध्व। ल। उल्का उक्का। वल्कलं वक्कलं। ब। शब्दः
१ उत्पल, उत्पाद (उत्पात) ३ सुप्त, गुप्त ५ गोष्ठी, षष्ठ, निष्ठुर ७ युग्म, रश्मि, स्मर, स्मेर ९ श्यामा, कुड्य, व्याध/वाह्य
२ मुद्गर ४ श्लक्ष्ण, निश्चल, श्चोतते ६ स्खलित, स्नेह ८ नग्न, लग्न