________________
प्राकृत व्याकरणे
( सूत्र ) किरि - भेरे रो डः ।। २५१ ।।
( वृत्ति) अनयो रस्य डो भवति । किडी । भेडो । (अनु.) किरि आणि भेर या शब्दांत र चा ड होतो. उदा. किडी, भेडो.
( सूत्र ) पर्याणे डा वा ।। २५२।।
(वृत्ति) पर्याणे रस्य डा इत्यादेशो वा भवति । पडायाणं पल्लाणं।
(अनु.) पर्याण या शब्दात र चा डा असा आदेश विकल्पाने होतो. उदा. - पडायाणं,
पल्लाणं.
( सूत्र ) करवीरे णः ।। २५३।।
( वृत्ति) करवीरे प्रथमस्य रस्य णो भवति । कणवीरो ।
(अनु.) करवीर या शब्दात पहिल्या र चा ण होतो. उदा. कणवीरो.
११९
( सूत्र ) हरिद्रादौ लः ।। २५४।।
( वृत्ति) हरिद्रादिषु शब्देषु असंयुक्तस्य रस्य लो भवति । हलिद्दी । दलिद्दाइ । दलिद्दो। दालिद्दं। हलिद्दो । जहुट्ठिलो । सिढिलो। मुहलो । चलणो । वलुणो । कलुणो । इंगालो । सक्कालो। सोमालो । चिलाओ। फलिहा। फलिहो। फालिहो । काहलो | लुक्को। अवद्दालं। भसलो। जढलं । बढलो । निठुलो । बहुलाधिकाराच्चरणशब्दस्य पादार्थवृत्तेरेव। अन्यत्र चरण - करणं । भ्रमरे ससंनियोगे एव। अन्यत्र भमरो। तथा। जढरं। बढरो । निठुरो । इत्याद्यपि । हरिद्रा । दरिद्राति । दरिद्र। दारिद्र्य। हारिद्र । युधिष्ठिर । शिथिर । मुखर। चरण। वरुण। करुण। अङ्गार। सत्कार। सुकुमार । किरात । परिखा । परिघ । पारिभद्र। कातर। रुग्ण । अपद्वार । भ्रमर । जरठ। बठर । निष्ठुर । इत्यादि। आर्षे दुवालसंगे । इत्याद्यपि ।
(अनु.) हरिद्रा, इत्यादि शब्दांत असंयुक्त असणाऱ्या रचा ल होतो. उदा.
१ चरण-करण (म्हणजे आचार-कर्म ).
२ द्वादशाङ्ग.
