________________
भासगाहा-२३८३-२३९०] पढमो उद्देसो
अहिगरणमंतराए, छेदण ऊसास अणहियासे अ । आहणण सिंच जलचरखहथलपाणाण वित्तासो ॥२३८७॥ दट्ठण वा नियत्तण, अभिहणणं वा वि अन्नतूहेणं । गामाऽऽरन्नपसूणं, जा जहि आरोवणा भणिया ॥२३८८॥
“अहिगरणमंतराए०" ["दट्ठण वा०"] गाहा । तत्थ अहिकरणं ति । तं कहं भवति? तो ग्रामेयका आरण्णया य तिरिक्खजोणिया पाणियं पाहामो त्ति तित्थाभिमुहा एंता दट्ठण 'पडिनियत्तण' त्ति साहुं दटुं पडिनियत्तंति । अस्य व्याख्या -
पडिपहनियत्तमाणम्मि अंतरायं च तिमरणे चरिमं । सिग्घगइतन्निमित्तं, अभिघातो कायआताए ॥२३८९॥
“पडिपहनियत्तमाणम्मि०" गाहा । पडिपहे नियत्तमाणेसु अहिकरणं । छक्कायं वहेंति । अंतरायदारं चात्र व्याख्यातं भवति । तिसियाणं अंतराइयं परिताविज्जंते एगम्मि छेदो, दोहिं परिताविज्जंतेहिं मूलं, तिहिं अणवट्ठो । अहवा एक्को उद्दाइ मूलं, दोहिं अणवट्ठो, तिहिं चरिमं। 'सिग्घगइ' त्ति तं साहं दट्रण भीया धावंता नस्संति । तत्थ छक्काया साहणिमित्तं वहिज्जंति। अभिहणणं णाम आत्मनः षट्कायानां च । तत्रात्मनः दित्ता ते तिरिक्खजोणिया आहणेज्ज साहं, तत्थ आयविराहणा होज्ज, परितावणा वा कायविराहणा पडिनियत्तेसु व मग्गेणं गच्छमाणेहिं तिरिएहिं । अन्नतूहेणं ति अस्य व्याख्या -
अतडपवातो सो चेव य मग्गो अपरिभुत्त हरियादी ।
ओवग कूडे मगरा, जड़ घंटे तसे य दुहतो वि ॥२३९०॥
"अतड पवातो०" गाहा । ते तिसिया अतडेणं पवायं देज्ज । तत्थ परितावण-उद्दवण निप्फण्णं । सत्ता वा कूहं करेज्ज, तत्थ [अ]परिभुत्तेण ओगासेणं मग्गं करेज्ज, तत्थ हरियादिवहो । तन्निप्फन्नं पच्छित्तं भाणियव्वं । 'ओवग' त्ति । ऊरण गर्ता पडेज्ज, अन्नयो वा नस्संता कूडेण बज्झेज्जा, अतित्थेण वा उइन्ना मगरेण खज्जिज्जा । साहुनिमित्तं अन्नतित्थेणं ओयरित्ता जइ घोंटे करेइ तत्तिया चउलया । 'तसि' त्ति तिहि मच्छिय-मण्डुक्कलियाहिं चरिमं । 'दुहओ वि' त्ति एगेदियविगलिंदियनिप्फन्नं च पच्छित्तं । एए ताव आरन्नयाण दोसा भणिया ।
१. दट्ठण वा नियत्तण इति स्थाने दट्टण पडिनियत्तण इति पाठो विशेषचूर्णिकृत्सम्मत इति प्रतिभाति । २. = मेष । पासम १८८ ।
