________________
१९०
अनियमित रूपे परिच्छेद १८० मध्ये म्हटल्याप्रमाणे 'भगवंत' प्रमाणे
होतात.
या शब्दांची अकारान्त शब्दाप्रमाणे जी रूपे होतात त्यातील काही समजुतीसाठी पुढे दिली आहेत.
अ) पुल्लिंगी
प्र.
द्वि.
२)
तृ.
पं.
ष.
स
सं.
10
रमंतो, देंतो, महंतो
गिण्हंतं, जंपतं
जंपंतेण, कुणंतेण चुल्लहिमवंताओ
आउसंतस्स (आयुष्मत्)
अर्धमागधी व्याकरण
कहंतस्स
जलंते, संते, अरहंतंसि
भासंता, सीलमंता, बुद्धिमंता
समारंभते, अरहंते
जीवंतेहिं, गायंतेहिं, भणतेहिं
आ) नपुं. प्र. अ. व. : गंधमंताई, रसवंताई, वण्णमंताई, फासमंताई
:
संस्कृतवरून वर्णान्तरित : नपुं. प्र. अ. व.: परिग्गहावंति, बलवंति, एयावंति, आवंति, जावंति ( यावत् )
40
संताणं, चरंताणं
कीलंतेसु, गच्छंतेसु आउसंता (आयुष्मन्)
का) इतर तकारान्त शब्द :
१)
अन्त्य व्यंजनाचा लोप होऊन काही नकारान्त शब्द स्वरान्त होतात. मग ते आपपल्या लिंग व अन्त्य स्वरानुसार चालतात. उदा. जगत् = जग, विद्युत् = विज्जु, वेदवित् = वेयवि, षडङ्गवित् = सडंगवि, प्रसेनजित् पसेणइ, इन्द्रजित् = इंदइ, अंगवित् = अंगवि
अन्त्य ‘त्’ मध्ये स्वर' मिळवून
=
जगइ' (जगति) हे जगत् चे स. ए. व. चे रूप संस्कृतमधून वर्णान्तराने आलेले आहे.
२ पुल्लिंगी, नपुं. शब्दात 'अ' स्त्रीलिंगी शब्दात प्रायः 'आ' (कधी इ) मिळवून व्यंजनांत शब्द स्वरान्त केले जातात. (सेन, पृ. ६७ पहा)
