________________
[३८]
।
६. ऊसासं ण णिरुभइ " [आव० नि० १५१० ] इत्याद्यागमेन योगसमाधानविनत्वेन बहुलं तस्य निषिद्धत्वात् । तस्मादध्यात्म भावनोपबृंहितसमतापरिणामप्रवाही ज्ञानाख्यो राजयोग एव चित्तेन्द्रिय जयस्य परमेन्द्रियजयस्य चोपाय इति युक्तम् ।। ॥ इति पातञ्जले सायप्रवचने योगशास्त्रे साधननिर्देशो
नाम द्वितीयः पादः ॥
देशबन्धश्चित्तस्य धारणा ॥३-१॥ तत्र प्रत्ययैकतानता ध्यानम् ॥३-२॥ तदेवार्थमात्रनिर्भासं खरूपशून्यमिव
समाधिः ॥३-३॥ त्रयमेकत्र संयमः ॥ ३-४ ॥ तज्जयात् प्रज्ञालोकः ॥ ३-५॥ तस्य भूमिषु विनियोगः ॥३-६ ॥
त्रयमन्तरङ्गं पूर्वेभ्यः ॥३-७॥ तदपि बहिरङ्ग निर्बीजस्य ॥३-८॥
अथ निरोधचित्तक्षणेषु चलं गुणवृत्तमिति कीदृशस्तदा चित्तपरिणामः