________________
પાઠ - ૨૮
24124 - [Part-II]
26. ગતિ
4. દ્વિગુP
* તત્પરુષ સમાસ : આ પાઠમાં આપણે સમાસનું મહત્ત્વપૂર્ણ અંગ તપુરુષ સમાસ જોઈશું. આ સમાસનો પ્રચુર ઉપયોગ આવશે:1. વિભક્તિ
1. ઉપપદ તપુરુષ *
તપુરુષ 2. ન!
દિ તત્પરમાં તપુરુષ
સમાસ,
"તત્પરુષ 3. કર્મધારય તપુરુષ
5. પાદિ
તપુરુષ તપુરુષ * તપુરુષ સમાસના કેટલાક સામાન્ય નિયમો :૧) આ સમાસ ઉત્તરપદ પ્રધાન છે.
ઉત્તરપદના લિંગ પ્રમાણે સમાસના રૂપ ચાલે. ૩) વિગ્રહ કરતી વખતે ઉત્તરપદને પ્રથમા વિભક્તિ લાગે. ૪) ઉત્તરપદ સ્ત્રી હોય અને એને સ્ત્રીલિંગ બનાવવા માટે માં, , લાગેલા
હોય તો તે હૃસ્વ થાય છે. મ નું થાય. દા.ત. (૧) પ્રાતઃ નીવિજન્ = પ્રાપ્તિની વિશ:
અર્થ - આજીવિકાને પામેલો. (૨) ગતિમત: માલામ્ = પ્રતિમાનઃ
અર્થ :- માળાને ઓળંગી ગયેલો (૩) પવૂ વિ: = ખ્ય :
અર્થ :- પાંચ ગાયો જ સરલ સંસ્કૃત-૧ અાજરોજ
પાઠ-૨૮૪૪
૨)
