________________
७४
આત્માનુશાસન જો, આ ભવે કે પરભવે તે ફરી ફરી હણતી અહા!
એ ઝેર નારીસર્પનું હરનાર ઔષધિ જ્ઞાત ના. ભાવાર્થ – સર્પ તો ક્રોધાવેશમાં આવે ત્યારે કોઈક પ્રસંગે જ ડસે અને પ્રાણ હરણ કરે તથા તેના વિષને નિવારવા માટેની ઘણી ઔષધિઓ હાલ મળી શકે છે. પરંતુ સ્ત્રીરૂપ, વિષયવિકારરૂપ સર્પ તો ક્રોધ દશામાં કે પ્રસન્ન દશામાં, આ લોકમાં કે પરલોકમાં મહાન યોગીશ્વરોને પણ ક્ષણમાત્રમાં હણે છે. તે જેને જુએ અથવા જે તેને જુએ એ બનેનો તે ઘાત કરે છે તેમજ તેના વિષને દૂર કરે એવી કોઈ ઔષધિ આજ સુધી મળી નથી. આ પ્રમાણે સ્ત્રીઓ (વિષયવિકાર) સર્પથી પણ અધિક દુઃખ દેનાર છે. તેથી આત્મહિતૈષીઓએ તેનાથી વિરક્ત રહેવા યોગ્ય છે.
શ્લોક-૧૨૮ एतामुत्तमनायिकामभिजनावां जगत्प्रेयसी मुक्तिश्रीललनां गुणप्रणयिनीं गन्तुं तवेच्छा यदि । तां त्वं संस्कुरु वर्जयान्यवनितावार्तामपि प्रस्फुटं तस्यामेव रतिं तनुष्व नितरां प्रायेण सेाः स्त्रियः ॥ જો, મુક્તિ ઉત્તમ સુંદરી, સર્વોપરી જગ પ્રેયસી, એ શ્રેષ્ઠજન સંપ્રાપ્ય, ગુણમાં પ્રેમી, ચાહે તું યદિ; તો ભૂષિત કર એને, તજી દે વાત પણ પરસ્ત્રી તણી, રતિ અતિ કર તે પ્રતિ પ્રાયે નારી ઈર્ષાળુ ઘણી. ભાવાર્થ – સમસ્ત વિશ્વને પ્યારી એવી એ મોક્ષલક્ષ્મીરૂપ મનોહર ઉત્તમ નાયિકા કુલીનને જ પ્રાપ્ત થાય છે, સામાન્ય પુરુષોને તેની પ્રાપ્તિ હોતી નથી. એ નાયિકા એવી તો સર્વાગ સુંદર અને પરમ સુખપ્રદ છે કે જેને એના વાસ્તવિક સ્વરૂપની ઓળખાણ થાય છે, તે એને જરૂર મેળવવા ઇચ્છે છે પરંતુ મુક્તિવલ્લભા ગુણોની પ્રેમી હોવાથી ગુણીજનને જ પ્રાપ્ત થાય
