________________
૩૪
આત્માનુશાસન श्चर्माच्छादितमससान्द्रपिशितैर्लिप्तं सुगुप्तं खलः । कारातिभिरायुरुच्चनिगलालग्नं शरीरालयं कारागारमवैहि ते हतमते प्रीतिं वृथा मा कृथाः ॥ હતબુદ્ધિ! તનમાં વ્યર્થ પ્રીતિ કર ન, બંદીખાનું એ, તન હાડપાષાણે ઘડ્યું, નસજાળથી જકડાયું એ; છે ચર્મ આચ્છાદિત, શ્રોણિતમાંસથી લીંપાયું એ,
છે કર્મ અરિરક્ષિત, આયુ-કર્મથી બંધાયું એ. ભાવાર્થ – હે નષ્ટબુદ્ધિ પ્રાણી! આ શરીર હાડકાંરૂપ મોટા પથ્થરના સ્તંભથી બનેલું છે, નસો અને સ્નાયુઓરૂપી જાળથી વીંટાયેલું છે, લોહી અને માંસાદિ ધૃણાયુક્ત પદાર્થોથી લીંપાયેલું છે, ચામડાથી ઢંકાયેલું છે, દુષ્ટ કર્મોરૂપ શત્રુઓથી રક્ષાયેલું છે તથા આયુરૂપ ભારે બેડીથી બંધાયેલું છે. આવા આ શરીરરૂપ ગૃહને તું કારાગૃહ સમજ અને તત્સંબંધી અનુરાગ તજી નિજ શુદ્ધ સહજ આત્મસ્વરૂપમાં જ અનુરાગ કર.
શ્લોક-૧૦ शरणमशरणं वो. बन्धवो बन्धमूल चिरपरिचितदारा द्वारमापदगृहाणाम् । विपरिमृशत पुत्राः शत्रवः सर्वमेतत् त्यजत भजत धर्म निर्मलं शर्मकामाः ॥ જે શરણ માને, શરણ નહિ તે, બધુ બન્ધનમૂળ જ્યાં, ચિરપરિચિત નારી વિપત્તિધામધાર સમૂળ ત્યાં; વળી જો વિચારી, પુત્ર શત્રુ થાય તે અંતર દહે, તજી સર્વ એ ભજ ધર્મ નિર્મળ, શાંતિ સુખ જો તું ચહે. ભાવાર્થ – હે ભવ્ય જીવો! તમે જેને શરણ માનો છો તે કોઈ તમોને શરણરૂપ નથી જ. જે બંધુજનો છે તે રાગ-દ્વેષનું નિમિત્ત બની તમને કર્મબંધનનાં જ કારણ થાય છે. દીર્ઘ કાળ પરિચયમાં
