________________
આત્માનુશાસન
૧૮૩ ઈન્દ્રિય સુખબિન્દુવડે, દુઃખાગ્નિ તાપિત અય યથા; તું મગ્ન મુક્તિસુખ સમુદ્ર, ત્યાં લગી સુખી ના કદા. ૨૩૩ સમ્યકત્વરૂપ બાનું દઈ, સ્વાધીન કરી લે મુક્તિને; પછી પૂર્ણ કિંમત જ્ઞાન ચારિત્રાદિ દઈ વર શિવશ્રી. ૨૩૪ આ વિશ્વ ભોગ્ય પ્રવૃત્તિલ, ત્યમ અભોગ્ય નિવૃત્તિએ; અભ્યાસ મુક્તિકાંક્ષી કરતા ત્યાગી દ્રય સમવૃત્તિએ. ૨૩૫ સંબંધ પરનો ત્યાં નિવૃત્તિ ભાવવી, પણ તે ગમે; પ્રવૃત્તિ કે નિવૃત્તિ નહિ, પદ એ જ અવ્યય, સમ થયે. ૨૩૬ પ્રવૃત્તિ કહી રતિષને, તેનો અભાવ નિવૃત્તિ તે; એ બેય બાહ્ય પદાર્થયોગે, કરવી તેથી નિવૃત્તિ એ. ર૩૭ આ ભવાવર્તે પૂર્વમાં જે ભાવના ભાવી નહીં; ભવનાશ અર્થે ભાવું એ, જે ભાવી તે ભાવું નહીં. ૨૩૮ શુભ-અશુભ ત્યમ સુખ-દુઃખ તેમ જ પુણ્ય-પાપ છ ત્રણ્ય એ; ત્યાં આદિ ત્રણ હિત આદરો; બાકી અહિત ત્રણ ત્યાજ્ય એ. ૨૩૯ પ્રથમ શુભ તેમાંય, તે ત્યાગે સ્વયં બીજાં ટળે; શુભ-ત્યાગી શુદ્ધ વિષે રહે, મુક્તિ પરમપદ તો મળે. ૨૪૦ છે આતમા; બંધન અનાદિ; બંધ આસવ-જનિત એ, આસવ કષાયે, તે પ્રમાદે, અવિરતિથી પ્રમાદ એ; એ અવત મિથ્યાત્વે મલિન, કાળાદિ લબ્ધિયોગથી, સમ્યકત્વ વિરતિ અપ્રમાદ આદિ ક્રમે મુક્ત પ્રયોગથી. ૨૪૧ આ મારું, હું તેનો, રતિ એમ ઈતિ સમ પજવે નહીં; તે ક્ષેત્રમાં ક્ષેત્રી સમી, શી આશ તપફળમાં રહી? ૨૪૨ રે! અન્ય નિજને, અન્યને નિજ, માની ભાન્ત ભમ્યો ભવે; હું અન્ય ના, હું તે જ હું, છે અન્ય અન્ય ન હું હવે. ૨૪૩