________________
આત્માનુશાસન
૧૮૧ વસ્તુ સમસ્ત વસે ભૂમિ પર, ભૂમિ પર આધારથી, ઘનવાત આદિ વલય ત્રણથી સર્વથા ઘેરાયેલી; તે ભૂમિ ને તે વાતવલયો વ્યોમના ઉદરે રહ્યા, તે સર્વ કેવલી-જ્ઞાનના ખૂણે સમાતા જો કહ્યા; આવી રીતે જ્યાં એકથી પણ અધિક જગમાં સર્વદા, ત્યાં ગર્વ શો કરવો બીજાએ, અધિક નિજથી પર યદા. ૨૧૯ મરિચી તણો યશ મલિન થાતો કનકમૃગમાયા વડે, વળી યુધિષ્ઠિર લઘુ થતા, “અશ્વત્થામા હતો' કહ્યું; વધી કાલિમા શ્રીકૃષ્ણની બળિને છળ્યો વામન બની, ત્યાં અલ્પ પણ માયા અતિશય દૂધમાં વિષ સમ ગણી. ૨૨૦ માયા મૃષામય ગાઢતમયુત અંધકૃપે રે ડરો! તેમાં છુપાયા, ના જણાય, ક્રોધ આદિ વિષધરો. ૨૨૧ મુજ ગુપ્ત પાપ ન કોઈ બુદ્ધિમાન જાણે, માન ના, વળી હાનિ મુજ મહાગુણ તણી પણ કોણ જાણે? જાણ ના; નિજ શ્વેત કિરણોથી સદા સંતાપ જગનો જે ખુએ, તે ચંદ્રને પણ ગુપ્ત રાહુ ગળી જતો કુણ ના જુએ? ૨૨૨ વનચર ભયે જો ચમર મૃગ હા! દોડતાં, વેલા વિષે, નિજ વાળ કોઈ ભરાઈ જાતાં, લોભયુત જડ સ્થિર દીસે; રે! લોભ વાળ બચાવવાનો! પ્રાણ ચમરો ત્યાં તજે, તૃષ્ણા વિષે પરિણત જનોને કષ્ટ આવાં સંપજે. ર૨૩ વિરતિ વિષયમાં, ત્યાગ પરિગ્રહ, કષાયો જે જીતતા, શમ યમ દમન સહ, તત્ત્વચિંતન, તપ વિષે ઉદ્યત થતા; નિયમિત મન, જિનભક્તિ, ઉરમાં દયા આદિ ગુણ વસે, સંસાર સાગર તીર પામ્યા, ભાગ્યશાળી એ દીસે. ૨૨૪ યમનિયમ તત્પર, શાન્ત મન, કદી ના ભમે વિષયો વિષે, નિશ્ચલ સમાધિમગ્ન, પ્રાણી સર્વમાં કરૂણા લસે;
