________________
આત્માનુશાસન
૧૭૭ જ્યાં શોક ને દુઃખ હાનિમાં, ત્યમ રાગ ને સુખ લાભમાં; તો સુજ્ઞ હાનિમાં અશોકે, સુખી સદા સમભાવમાં. ૧૮૬ આ ભવ સુખી, સુખી પરભવે, દુઃખી દુઃખ પરભવમાં લહે; સુખ સર્વત્યાગ વિષે અને દુઃખ ગ્રહણથી, જન સંગ્રહે. ૧૮૭ મૃત્યુ પછી બીજા મરણની પ્રાપ્તિ જન્મ કહાય જ્યાં; જે જન્મમાં હર્ષિત, મૃત્યુ-પક્ષપાતી ગણાય ત્યાં. ૧૮૮ અભ્યાસ શ્રુતનો ચિર તથા તપ ઘોર આચરતો છતાં, ફળ તેનું લાભપૂજા પ્રતિષ્ઠા આદિ લૌકિક ઇચ્છતાં; તું સુતપ-તરુનાં પુષ્પ છે, રે! વિવેકવિહીન તો, રે! સુરસ પાકાં સ્વર્ગ મોક્ષાદિ ફળો ક્યમ પામતો? ૧૮૯ શ્રુતનો સતત અભ્યાસ એવો, કર તજી લૌકિકતા, વળી કાયક્લેશાદિ તપોથી, તન તણી કર શુષ્કતા; જેથી જીતે દુર્જય અરિ તું વિષય તેમ કષાયને, શમ એ જ છે ફળ શ્રુત તથા તપનું, કહ્યું જ્ઞાનીજને. ૧૯૦ વિષયીજનોને દેખી તું વિષયાભિલાષા શું ધરે? અતિ અલ્પ પણ અભિલાષ તે મોટો અનર્થ તને કરે; સ્નેહાદિ સ્નિગ્ધ પદાર્થ હાનિકર થતા જ્યમ રોગીને, તેથી નિષધિત રોગીને તે, નહીં અન્ય નીરોગીને. ૧૯૧ આ અહિત-પ્રીતિધર મનુષ્યો પણ યદિ સુણતા કદા, દુરાચરણ પ્રિય વલ્લભાનું એક પણ, તજી દે તદા; તું સ્વહિતરત રે! પ્રાજ્ઞ તોયે, દોષ ભવ ભવ હિત દહે, તે વિષય વિષવતું દેખતાં પણ, ભોગ ફરી ફરી ક્યમ ચહે? ૧૯૨ ચિર તું સ્વરૂપને હાનિકર કરણીથી બહિરાત્મા રહ્યો, નિજ આત્મને હિતકર ગ્રહણ કરી અંતરાત્મા થા અહો! આત્માથી પ્રાપ્ય અનંતજ્ઞાને પૂર્ણ પરમાતમ બની, અધ્યાત્મથી અધ્યાત્મમાં આત્મોત્થ સુખનો થા ધણી. ૧૯૩
