________________
૧૭૬
આત્માનુશાસન એ જ્ઞાન ભાગે સ્તુત્યફળ અવિનાશી જ્ઞાન પમાય છે; પણ મોહનું હા! મહાત્મ કે, રે! અન્ય તેથી ચહાય છે! ૧૭૫ મણિવત્ પ્રકાશે ભવ્ય શાસ્ત્રાગ્નિથી શુદ્ધ, વિમુક્ત તો; અંગારવતું ત્યાં મલિન કે બળી ભસ્મ થાય અભવ્ય જો. ૧૭૬ વિસ્તારી શાન ફરી ફરી, ભાવો યથાર્થ નિહાળતા; તજી રાગદ્વેષ સ્વરૂપજ્ઞાની, ધ્યાન ઉત્તમ ધ્યાવતા. ૧૭૭ ભવમાં ભમણ ત્યાં લગી રહે, જ્યાં લગી નિર્જર બંધમાં; ગમનાગમનથી દંડ જ્યમ અસ્થિર મંથન બંધમાં. ૧૭૮ રસીબંધ છૂટ્ય દંડમુક્તિ, ભમણ બંધ સમસ્તથી; ત્યમ મુક્ત કરવો આત્મને, ભમ કર્મબંધન સર્વથી. ૧૭૯ પ્રવૃત્તિ કે નિવૃત્તિ જીવને રાગ દ્વેષ, બંધ તો; જો તત્ત્વજ્ઞાને તે પ્રવૃત્તિ કે નિવૃત્તિ, અબંધ તો. ૧૮૦ જો વેષ ગુણમાં, રાગ દોષે, પાપ બંધન તે કરે; વિપરીત તેથી પુષ્ય, ને એ બે રહિત મુક્તિ વરે. ૧૮૧ છે મોહ બી રતિષનું, એ બીથી મૂળ અંકુર વધે; રતિદ્વેષ દવા જો ચહે, જ્ઞાનાગ્નિથી બી બાળી દે. ૧૮૨ આ મોહ વણ પ્રહ દોષકૃત ગંભીર, જૂનો, પીડતો; એ ત્યાગરૂપ મલમાદિથી થઈ શુદ્ધ, ઊંચે લઈ જતો. ૧૮૩ સુખ જે દીએ તે મિત્ર જો, દુઃખ આપનાર અરિ ખરો; તો મરણથી દુઃખ મિત્ર દેતા, શોચ તેનો શું કરો? ૧૮૪ જે પરમરણ અનિવાર્ય ત્યાં નિજ માની કરતા રુદનને, નિજ મૃત્યકાળે તેમ કરતા જે અતિ આક્રન્દને; જડબુદ્ધિ નિર્ભય થઈ સમાધિ-મરણ સાધે શું અરે! પરભવ અને યશ તે બગાડે, પ્રાણ શોક ન કંઈ કરે. ૧૮૫
