________________
આત્માનુશાસન
હોય, લોકમર્યાદા લૌકિક વ્યવહારને સમજતા હોય, આશારહિત નિઃસ્પૃહ હોય, પ્રતિભાયુક્ત એટલે કાંતિમાન અથવા નવીન નવીન વિચાર સંભળાવે તેવા અથવા પ્રશ્ન થાય તેનો તરત જ ઉત્તર આપે તેવા હોય, ક્રોધરહિત શાંત હોય, પ્રશ્ન ઊઠે તે પહેલાં જ તે પ્રશ્નનો ઉત્તર જાણે તેવા હોય, ઘણાં પ્રશ્નો સાંભળીને પણ ક્ષોભ ઉત્પન્ન ન થાય તેવા હોય, શ્રોતાઓ ઉપર પ્રભાવ પડે તેવા હોય, શ્રોતાઓના મનને આકર્ષક અથવા મનોગત ભાવને જાણવાવાળા હોય તથા ઉત્તમોત્તમ અનેક ગુણોના નિધાન હોય, બીજાની નિંદા કરનાર ન હોય, શ્રોતા સમજીને ગ્રહી શકે એવાં સ્પષ્ટ અને મિષ્ટ વચન હોય, આવા જ્ઞાની ગુરુ ઉપદેશ દેવાના અધિકારી છે.
-
શ્લોક-૬
श्रुतमविकलं शुद्धा वृत्तिः परप्रतिबोधने परिणतिरुरुद्योगो मार्गप्रवर्तनसद्विधौ । बुधनुतिरनुत्सेको लोकज्ञता मृदुताऽस्पृहा यतिपतिगुणा यस्मिन्नन्ये च सोऽस्तु गुरुः सताम् ।। શ્રુતજ્ઞાન વિસ્તૃત, શાંત મન વચ કાય, રત પર બોધવા, સન્માર્ગની સુપ્રવર્તના-વિધિમાં સદા પુરુષાર્થતા; બુધજનનુતિ, નિઃગર્વતા, લોકશતા, મૃદુતા તણા, સદ્ગુણ્ણ નિઃસ્પૃહતાદિ એવા જ્ઞાની ગુરુ હો સંતના.
ભાવાર્થ જેમને શાસ્ત્રનું સંપૂર્ણ જ્ઞાન હોય, જેમની મન વચન કાયાની પ્રવૃત્તિ શુદ્ધ આનંદિત હોય, અન્યને પ્રતિબોધિત કરવા યોગ્ય વિશુદ્ધ પરિણામ હોય, સમ્યગ્દર્શનજ્ઞાનચારિત્રરૂપ મોક્ષનો સન્માર્ગ પ્રવર્તાવવાની યથાર્થ વિધિમાં ઘણા ઉદ્યમવંત હોય, પોતાથી અધિક જ્ઞાનાદિ ગુણે યુક્ત પુરુષનો વિનય કરવામાં ઉત્સુક હોય તેમજ અન્ય વિદ્વાનો, જ્ઞાનીઓ જેમને વંદન કરતા હોય તેવા પોતે આત્મજ્ઞાનદશાસંયુક્ત હોય, ઉદ્ધત ન હોય,
-
