________________
૧૪૪
આત્માનુશાસન જાતે જ આવીને યુદ્ધ શરૂ કરી દે તો તેથી એ સુભટને કોઈ વિપ્ન કે બાધાઓ વગર પોતાની મેળે વિજય પ્રાપ્ત થઈ જાય છે. એવી અવસ્થામાં તે શત્રુની સાથે યુદ્ધ કરવામાં ભલા સુભટની શું હાનિ થવાની છે? કાંઈ જ નહીં. વિષમ કર્મોદય પ્રસંગે પણ ધીર પરિણામી સત્પરુષોને ખેદનું નામમાત્ર પણ હોતું નથી. તેઓ નિરંતર સમત્વ શ્રેણીમાં જ સ્થિત રહે છે.
શ્લોક-૨૫૮ एकाकित्वप्रतिज्ञाः सकलमपि समुत्सृज्य सर्वसहत्वाद् भ्रान्त्याचिन्त्याः सहायं तनुमिव सहसालोच्य किंचित्सलज्जाः । सज्जीभूताः स्वकार्ये तदपगमविधिं बद्धपल्यङ्कबन्धाः ध्यायन्ति ध्वस्तमोहा गिरिगहनगुहागुह्यगेहे नृसिंहाः ॥ જે સર્વ સહવા પ્રબળ, તજીને સર્વ, એકાકી થયા, ભાન્તિ રહિત, શરીર સહાયક શોચતાં લજ્જિત થતા; નિજ કાર્ય તત્પર, મોહ જીતી, ગિરિગુફા શિલા પરે, નરસિંહ તે તન નાશ કારણ, ધ્યાન દઢ આસન ધરે. ભાવાર્થ – જે યોગીઓએ, સર્વ પરિષહ સહન કરવામાં સમર્થ હોવાથી, સર્વ બાહ્યાભ્યતર પરિગ્રહને તજી દઈને એકાકી (અસહાય) રહેવાની પ્રતિજ્ઞા કરી લીધી છે, જેમનામાં ભાંતિ જરા પણ રહેવા પામી નથી, જેઓ શરીર જેવાની પણ સહાય લેવી પડે છે એમ વિચારતાં લજ્જા પામે છે, અર્થાત્ વસ્તુતઃ અસહાયક શરીરને પણ જ્યાં સુધી સહાયક ગણવું પડે છે ત્યાં સુધી લજ્જા પામે છે, તથા જે પોતાનું મુક્તિ પ્રાપ્ત કરવાનું કાર્ય તેમાં જેઓ તત્પર થઈ ચૂક્યા છે, તે મનુષ્યોમાં સિંહ સમાન પરાક્રમી મહાત્માઓ મોહથી રહિત થઈને પર્વત, ભયાનક વન તથા ગહન ગુફા જેવાં એકાંત સ્થાનમાં પલ્લંક આસને સ્થિત થઈને તે શરીરને નાશ કરવાના ઉપાયનું, રત્નત્રયનું કે પરમાત્માના સ્વરૂપનું ધ્યાન કરે છે.
