________________
૧૪૫
આત્માનુશાસન
શ્લોક-૨૫૯ येषां भूषणमङ्गसङ्गतरजः स्थानं शिलायास्तलं शय्या शर्करिला मही सुविहिता गेहं गुहा द्वीपिनाम् । आत्मात्मीयविकल्पवीतमतयस्त्रुट्यत्तमोग्रन्थयः ते नो ज्ञानधना मनांसि पुनतां मुक्तिस्पृहा निस्पृहाः ॥ છે ધૂળ તનપર ભૂષણ જેનું, સ્થાન શિલાતળ અહો! શયા ભૂમિ કંકર સહિત, ઘર ગુફા સિંહતણી લહો; હું મારું સર્વ વિકલ્પ વિરપ્પા, તમસ ગર્થેિ વિદારતા, મુક્તિસ્પૃહા, નિઃસ્પૃહી, ધીધન, મન પુનિત કરો સદા. ભાવાર્થ - શરીર ઉપર ચોટેલી ધૂળ જેમનું આભૂષણ છે, શિલાતલ એ જ જેમનું આસન છે, કાંકરાવાળી ભૂમિ એ જેમની શવ્યા છે, સારી રીતે રચાયેલી, સહજ, પ્રકૃતિસિદ્ધ સિંહોની ગુફા એ જ જેમનું ઘર છે, આત્મા કે આત્મીય અર્થાત્ હું કે મારું એ વિકલ્પબુદ્ધિ, મમત્વબુદ્ધિથી જેઓ રહિત થઈ ચૂક્યા છે, જેમની અજ્ઞાનરૂપ અંધકારની ગ્રંથિ, ગાંઠ તૂટી ગઈ છે તથા જેમને મુક્તિ સિવાય બીજી કોઈ ઈચ્છા રહી નથી, એવા નિઃસ્પૃહ, જ્ઞાનરૂપ ધનના ધારક સપુરુષો અમારા મનને પાવન કરો.
दूरारूढतपोऽनुभावजनितज्योतिः समुत्सर्पणरन्तस्तत्त्वमदः कथं कथमपि प्राप्य प्रसादं गताः । विश्रब्धं हरिणीविलोलनयनरापीयमाना वने धन्यास्ते गमयन्त्यचिन्त्यचरितै(राश्चिरं वासरान् ॥ અતિ તપ પ્રભાવે પ્રગટ જ્યોતિ જ્ઞાનની વિસ્તારતાં, અતિ અતિ કષ્ટ સ્વરૂપ પામી પ્રસન્નતા ઉર ધારતા; વનમાં ચપળ નયનોથી હરિણી શાંત થઈ દેખી રહ્યા, તે ધન્ય ધીર અચિંત્ય ચરિતે દિવસ વિતાવી રહ્યા.
