________________
આત્માનુશાસન
૧૨૯ ત્યાં તેને ચોરી જનાર, લૂંટી જનાર પણ કરતા હોય છે. તારાં રત્નોને હરવાવાળા ઈન્દ્રિયરૂપ ચોર તારી આસપાસ ફરી રહ્યા છે. તેથી હવે તું ઇન્દ્રિયવિષયોમાં ફરી મોહિત ન થા. તારા રત્નત્રયની રક્ષા કરવામાં સદાય સાવધાન રહે.
શ્લોક-૨૨૮ रम्येषु वस्तुवनितादिषु वीतमोहो मुह्येद् वृथा किमिति संयमसाधनेषु । धीमान् किमामयभयात्परिहृत्य भुक्ति पीत्वौषधिं व्रजति जातुचिदप्यजीर्णम् ॥ તું રમ્ય વનિતા આદિ વસ્તુમાં, અહો! વીતમોહ જો, સંયમ તણાં સાધન વિષે શો કંઈ ઘટે તુજ મોહ તો? મતિમાન વ્યાધિ-ભય ગણી ભોજન કદી તજતા છતાં,
ઔષધ વિશેષે પી અને શું અજીરણ કરશે કદા? ભાવાર્થ – હે મુનિ! જ્યારે તું સ્ત્રી આદિ સમસ્ત બાહ્ય રમણીય વસ્તુઓનો મોહ તજી ચૂક્યો છે તો હવે સંયમનાં સાધનોમાં - પીંછી, કમંડળ આદિ વસ્તુઓમાં કેમ વ્યર્થ મોહ રાખે છે? કોઈ બુદ્ધિમાન રોગના કે અજીર્ણના ભયથી આહારનો ત્યાગ કરવા જેવું કઠિન કાર્ય કરે તે શું માત્રાથી વધારે ઔષધ પીને અજીર્ણ થાય એવું કદી કરશે? નહીં જ કરે.
શ્લોક-૨૨૯ तपः श्रुतमिति द्वयं बहिरुदीर्य रूढं यदा कृषीफलमिवालये समुपलीयते स्वात्मनि । कृषीवल इवोज्झितः करणचौरबाधादिभिः तदा हि मनुते यतिः स्वकृतकृत्यतां धीरधीः ॥ ખેડૂત ખેતરમાં કૃષિથી અનવૃદ્ધિ તો કરે, પણ ચોર આદિથી સુરક્ષિત રાખી લઈ ઘરમાં ભરે;
