________________
૧૨૮
આત્માનુશાસન નિજ હિતમાં મનસ્થિર ધરી, ઈન્દ્રિય પ્રવૃત્તિ વિરામતા; વાણી સ્વપર ઉપકારકારી, મુક્ત સંકલ્પો થકી,
આવા સુત્યાગી મુક્તિભાજન કેમ ના હોયે? નકી. ભાવાર્થ – જે સમસ્ત હેય એટલે તજવા યોગ્ય અને ઉપાદેય એટલે ગ્રહણ કરવા યોગ્ય તત્ત્વને જાણનારા છે, સર્વ પ્રકારની પાપક્રિયાઓથી રહિત છે, આત્મહિતમાં મન જોડીને સમસ્ત ઇન્દ્રિયપ્રવૃત્તિને શાંત કરનારા છે, સ્વ અને પરને હિતકારી એવાં વચનનો વ્યવહાર કરનારા છે, તથા સર્વ પ્રકારના સંકલ્પવિકલ્પોથી રહિત થઈ ચૂક્યા છે એવા નિર્દોષ અને શાંત સપુરુષો નિઃસંદેહ મોક્ષનું ભાજન છે, કહો કે સાક્ષાત્ મૂર્તિમાન મોક્ષ છે.
- શ્લોક-૨૨૯ दासत्वं विषयप्रभोर्गतवतामात्मापि येषां परस्तेषां भो गुणदोषशून्यमनसां किं तत्पुनर्नश्यति । भेतव्यं भवतैव यस्य भुवनप्रद्योति रत्नत्रयं भ्राम्यन्तीन्द्रियतस्कराश्च परितस्त्वां तन्मुहुर्जागृहि ॥ જે દાસ ભૂપતિ વિષયના, આત્મા પરાધીન જેમનો, ગુણ દોષનો ન વિચાર જેને, હાનિ તેને શી ગણો? ભય તો તને, તું રત્નત્રય ત્રણભુવન-દ્યોતક સંગ્રહે,
ચોમેર ઇન્દ્રિય ચોર ભમતા, સાવધાન સદા રહે. ભાવાર્થ – જે વિષયરૂપ સ્વામીના દાસ થઈને રહ્યા છે તેનું શું બગડવાનું છે? બીજું તો ઠીક, તેણે પોતાનો આત્મા પણ પરાધીન કરી દીધો છે. ગુણ દોષોનો વિચાર સુધ્ધાં તેના હૃદયમાં રહ્યો નથી. હવે તેની પાસે રહ્યું છે શું કે જેની તેણે ચિંતા કરવાની હોય? પરંતુ તે સાધક! તારી પાસે તો અપૂર્વ સંપત્તિ છે. જ્ઞાન, દર્શન અને ચારિત્ર એ ત્રણ અમૂલ્ય મહારત્નો છે, જે ત્રણ જગતને પ્રકાશિત કરનારાં છે. જ્યાં સંપત્તિ છે
