________________
૯૧
આત્માનુશાસન એટલી બધી ગહન અને વિશાળ છે કે કૈલોક્યની સમસ્ત વિભૂતિથી પણ તે ભરાવી અસંભવ છે. માત્ર એક આત્મગૌરવ - આત્મમહત્તારૂપ ધન વડે તે સહેજે ભરાઈ - પુરાઈ શકે છે. તેથી આ ધન જ તારું યથાર્થ ધન છે.
आशाखनिरगाधेयमधःकृतजगत्त्रया उत्सर्योत्सर्प्य तत्रस्थानहो सद्भिः समीकृता | ત્રણ જગ વડે ઊંડી ગયેલી ખાણ આશાની જુઓ! વર જ્ઞાનીએ ખાલી કરી, કરી સમ કરી અચરજ અહો! ભાવાર્થ – ત્રણ લોકને નીચા કરી રાખનારી એ આશારૂપ ખાણ અગાધ છે. છતાંય આશ્ચર્યની વાત છે કે પુરુષોએ એ આશારૂપ ખાણમાં રહેલાં ધનાદિનો ઉત્તરોત્તર પરિત્યાગ કરીને તેને સરખી કરી દીધી છે, પૂર્ણ કરી દીધી છે.
આ શ્લોક-૧૫૮ विहितविधिना देहस्थित्यै तपांस्युपबृंहयनशनमपरैर्भक्त्या दत्तं क्वचित्कियदिच्छति । तदपि नितरां लज्जाहेतुः किलास्य महात्मनः कथमयमहो गृह्णात्यन्यान् परिग्रहदुर्ग्रहान् ॥ તપવૃદ્ધિ કાજે દેહ અર્થે વિધિ સહિત ભિક્ષા ચહે, ભક્તિ સહિત જન આપતા તો કંઈ ક્વચિત્ તદા રહે; તે પણ ઘણી લજ્જાતણું કારણ મહાત્મા મન લહે, તો દુષ્ટ રહ સમ પરિગ્રહને અન્ય કેમ કદી રહે? ભાવાર્થ – તપની વૃદ્ધિ કરનાર મહાત્મા શાસ્ત્રમાં કહેલી વિધિ અનુસાર શરીરસ્થિતિ માટે કોઈ કાળવિશેષમાં બીજા (ગૃહસ્થો) દ્વારા ભક્તિપૂર્વક અપાયેલો એવો કંઈક અલ્પ આહાર ગ્રહણ
