________________
आगम
(४५)
“अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र-२ (मूलं+वृत्तिः )
........ मूल [१२४-१२६] / गाथा [१८-२३] ..... मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र - [४५], चूलिकासूत्र -२] "अनुयोगद्वार' मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी-रचिता वृत्ति::
प्रत सूत्रांक [१२४१२६] गाथा
श्रीअनुरु
हारि.वृत्ती
॥६३।।
||१८
२३||
है अहंकारो वर्षः स्मयो मत्सर ईध्येत्यर्थः, माया प्रणिधिरुपधिकिति वंचना दम्भः कूटमभिसंधानं साठयमनावामित्यर्थः, लोभो रागो गाय- औदायिकामिच्छा मूच्छोऽमिलापो संग: काभा स्नेह इत्यर्थः, माया लोभत्र प्रेम क्रोधो मानश्च द्वेषः, तत्र यदईदवर्णवादहेतुहिंगं अहंवारिभद्धानविपातकादयो भावाः दर्शनपरीषदकारण तन्मिध्यावनि, यन्मिध्यास्वभावप्रचितपरिणाम विशेषाद् विशुध्वमानकं सपतियातं सम्यक्त्वकारणं सम्यग्दर्शन, यन्मिध्यास्वस्वभावचितं विशमाविशुद्धबद्धाकारि तत्सम्यग्मिध्यादर्शनं, त्रिविधं दर्शनमोहनीयमुक्तं कर्म, चारित्रमोहनीयं द्विविध-कषायवेपनीयं नो.1 कषायवेदनीयं च, बादश कषायाः अप्रत्याख्यान्याचा: क्रोधाद्याः, नव नोकपायाः हास्याश्यः, नारकतिर्यग्योनीसुरमनुष्यदेवानां भवनशरीरस्थितिकारणमायुष्क, तांस्तानात्मभावान् नामयतीति नाम कर्मपुद्गलद्रव्यं, प्रति स्वं गत्यभिधानकारणं, जातिनाम पंचविधमेकेन्द्रियजाविनामादिकारण, शरीरनाम शरीरोत्पत्तिकारणं, सवंगोपांगनाम यथा शरीरनाम पंचविधौदारिकशरीरनामादिकार्येण साधितं यदेषामेवांगोपांगनिव्वतिकारणं तदंगोपांगनाम, तथाऽन्यत् शरीरनामः कथं', अंगोपांगाभावेऽपि शरीरोपलव्धेः, तरच प्राक् शरीरत्रये नान्यत्र, बोंदिः तनुः शरीरमिति पर्याय:, अनेकता च जघन्यतोऽग्यौदारिकलैजसकार्मणवादिभावात, दंतु तद्गतांगोपांगसंघातभेदात, संघातः पुनरे कांगादेरनन्तपरमाणुनिपुत्तत्वादिति । तथा सामायिकादिचरणक्रियाभिद्धत्वारिसद्धः, तथा जीवादिवत्वबोधाद् बुद्धः, तहा याह्याभ्यन्तरप्रन्थ मेदनेन मुक्तत्वान्मुक्तः, तथा प्राप्तव्यप्रकर्षप्राप्ती परि:-सर्वप्रकारैनिदृतः परिनिवृतः, संसारान्तकारित्वादन्तकृत, एकान्तेनैव शारीरमानसदुःखप्रवीणाः सर्वदु:खपहीणा इति, सक्तः शायिकः । 'से किं तं सोचसमिए, खओवसमिए दुबिहे पण्णत्ते, तं०-वओवसमे य खओ वसमनिष्फण्णे य.' तत्र ॥६३॥
क्षयोपशमश्रतुणों पातिकर्मणां, केवलशानाप्रतिपनकानां ज्ञानाबरणदर्शनावरणमोहनीयांतरायाणां क्षयोपशमः, ण मित्ति पूर्ववत् , इ चोदार्णट्र स्व क्षया अनुदर्णिस्य च विपाकमधिकृत्योपशम इति गृह्यते, आह-औपशमिकोऽप्येवंभूत एव,न, तत्रोपशमितस्य प्रदेशानुभवतोऽप्यवेदनादस्मिंश्र
दीप अनुक्रम [१५११६३]
KALA
~67~