________________
आगम
(४५)
प्रत
सूत्रांक
९८
१०० ]
गाथा
दीप
अनुक्रम
[१११
१९५]
"अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र - २ ( मूलं + वृत्तिः)
मूलं [१८-१००] / गाथा (१०)
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित आगमसूत्र [४] भूमिकामसूत्र २२] "अनुयोगद्वार मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी रचिता वृत्तिः
श्रीअनु० हारि. वृत
॥ ४६ ॥
13
पुग्गलेसुवि” इह चावयवावयविरूपत्वाद्वस्तुनः अथयवावयविनोश कथंचिद्भेदादेशप्रवेशकल्पना साध्वीति, न च देश एव देसी सर्वथा तदेकरवे देशमात्र एवासौ स्यादेशो वा देशिमात्र इति, अतः स्वदेशस्यैव कथंचिदन्यत्वादेशोनो छोक इति । किंच-खेताणुपुन्बीर आणुपुब्वीजयतव्वगव्यविभागत्तणओ पण तेसिं परोष्परमवगाहो, परिणमंति वा, ण वा तेसिं संघभावो अस्थि, कथं?, उच्यते, पदेसाण अचलभावसणओ, सवो य अपरिणामत्तणओ, तेसिं च भावप्यमाणनिच्चत्तणओ, अतो स्वत्ताणुपुब्बीय एगं दब्बं पडुच्च देसूणे लोगेत्ति भणियं दब्बाणुपुव्वी पुण दव्वाण एगपदे सावगाहसणओ एगावगाहेऽवि दव्वाण आयभावेणं भिन्नत्तणओ परिणामत्तणओ खंधभावपरिणामत्तणओ य अतो एवं दयं पहुच सव्वलोगेचि, भणितं च " कह गवि दविए चेऽवेवं संधे सविवक्खया पिधत्ते । व्याणुपुब्बिताई परिणाम संधभावेण ॥ १॥" अत्रोच्यते, बादरपरिणामेसु आनुपुध्विदव्यपरिणामो चैव भवति, नो अणाणुपुवि अवन्तवगवेणं, जओ बादरपरिणामो संघभावे एव भवति, ते पुण सुटुमा ते तिविद्दाबि अस्थि, किंच-जया अचित्तमहाधपरिणामो भवति तदा ते सब्बे सुहुमा आयभावपरिणामं अमुंचमाणा तत्परिणता भवति, तस्स सुमत्तणओ सब्बगतत्तणओ य, कथमेवं १, उच्यते, छायातपोधोत वा पुद्र परिणामवत् स्फटिक कृष्णादिवर्णोपरंजितवत्, सीसो पुच्छर दव्वाणुपुव्विए एगदव्यं सब्बलोगावगाढंति, कहूं पुण मई एवर्ग वा भवति ?, उच्यते, केवालसमुद्घातवत्, उक्तं च- "केवालेडवाओ इव समयट्टम पूर रेयति य होये । अच्चित्तमहाखंधो वेळा इव अतर जियतो य ॥ १ ॥ " अचित्तमद्दाखंभो सागमेन्तो यससापरिपातो भवति, तिरियमसंखेज्जजोयणप्पमाणो अणियतकाळठीती बट्टो उडुमो चोदसरज्जुप्यमाणो सुमपोग्गल परिणामपरिणओ पढमसम दंडो भवति वितिए कवाडं तइए मंगं करेइ उत्थे लोगपूरणं पंचमादिसमएस पडिलोमं संहारेण असमर्थते सव्वा वस्त्र खंधओ विणासो, एस जलनिहिबेला इव लोगपुरणरेयकरणेण ठितो लोग पुग्गळाणुभावो, सव्वण्णुचयणतो सद्धेतो इत्यलं प्रसंगेन । ' णाणादय्वा पहुच नियमा
~50~
क्षेत्रानुपूर्वी
॥ ४६ ॥