________________
आगम
(४५)
"अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र-२ (मूलं+वृत्तिः )
.......... मूलं [१५१] / गाथा [१३२-१३४] .... मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र - [४५], चूलिकासूत्र -२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी-रचिता वृत्ति::
नैगमः
प्रत सूत्रांक [१५१] गाथा ||१३२१३४||
श्रीअनु०
सम्प्रति व्याख्या लक्षणमेवाइ-'संघिता य' (१३४-२६१) इत्यादि, तत्रास्वलितपोस्चारणं संहिता 'पर: सन्निकर्षः संहिते' (पा०१-४-१०९हारि.वृत्ती ति बनान् , यथा-करोमि भवन्त ! सामायिकमित्यादि, पदानि तु-करोमि भदन्त ! सामायिक पदार्थस्तु करोमास्यभ्युपगमे, भवन्त ! इत्या- संग्रहश्च ॥१२३
मन्त्रणे, समभावः सामायिकमिति, पदवियहस्तु प्रायः समासाविषयः, पदयोः पदानां विच्छेदोऽनेकार्थसंभवे सति इटानियमाय क्रियते, यथारा राज्ञः पुरुषो राजपुरुषः श्वेत: पटोऽस्येति श्वेतपट इस्थाविसमासभाक्पदाविषयसूत्रानुपानी, चोदना-चालना सत्यवस्थापन प्रसिद्धिः, यथा
करोमि भदन्त ! सामाविकामित्यत्र गुर्थमन्त्रणवचनो भदन्तशब्द इत्युक्त सत्याह-गुरुबिरहे धरणे निरर्थकोऽयनिति, न, स्थापनाचार्यलाभावेन, स्थापनाचार्यामन्त्रणेन च विनयोपदेशनार्थ इति सार्थक, एवं पविध विधि-विजानीहि लक्षणं, व्याख्याया इति प्रक्रमाद्यते, वाचि PI(नामि) काविपदादिस्वरूपं त्वावश्यके स्वस्थान एवं प्रपञ्चेन वक्ष्यामि, गमनिकामायमेतदित्युक्तोऽनुगमः ।
_ 'से कितं नये त्यादि, (१५२-२६४) शब्दार्थः पूर्ववत् , सार मूलनयाः प्रज्ञतास्तथथा नैगम इत्यादि, तत्थ गहिति-न एक नैकं, प्रभुतानीत्यर्थः, एतैः कै?-मान:-महासत्तासामान्यविशेषज्ञानमिनीते मिनोतीति वा कम इति मैकमस्य निरूक्तिः, निगमेषु भयो नैगमः, निगमा:-पदार्थपरिच्छेयाः, तत्र सर्वत्र सक्त्येिवमनुगताकारावयोधहेतुभूतं च सामान्यविशेषं द्रव्यत्वादि व्यावृत्तावबोधहेतुभूतं च नित्यद्रग्यचत्तिमन्तं विशेष, आइ-इत्यं नैगम: सर्दि अयं अन्धमहाष्टिरेवास्तु, सामान्य विशेषाभ्युपगमपरत्वात् , साधुषविति, मैतदेवं, सामान्यविशेषवस्तूनां अत्यन्तभेदाभ्युपगमपरत्वात्तस्य, आह च भाष्यकार:-जं सामण्णविसेसे परोपरं वत्थुओ व सो भिण्णे | माण्णइ अच्चतमयो ॥१२३॥
मिच्छविही कणादब्ब ॥१॥ दोहिषि णपहिं णीय सस्थगुलपण तहवि मिच्छतं । जे सविसयप्पहाणतणेण अण्णोण्णणिरवेक्खो दि॥२॥ अथवा निलयनप्रस्थकप्रामोशाहरणेभ्य: प्रतिपादितेभ्यः सस्वयमवसेय इत्पर्क प्रसङ्गेन, गमनिकामात्रमेतत् । 'सेसाण' मित्यादि,
REERSARKARIES
दीप अनुक्रम [३३२३३६]]
... अथ 'नय'-अधिकार: वर्णयते
~127