________________
आगम
(४५)
“अनुयोगद्वार"- चूलिकासूत्र-२ (मूलं+वृत्तिः )
....... मूलं [१४३-१४४] / गाथा [११३-११५] ... मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र - [४५], चूलिकासूत्र -२] "अनुयोगद्वार" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी-रचिता वृत्ति::
प्रत
सूत्रांक [१४३१४४] गाथा ||११३११५||
श्रीअनु०का नेत्युपमानं, गुरुपारम्पयेणारतीत्यागमः । अथैतद व्याचष्टे-अथ किं तत्प्रत्यक्षी, प्रत्यक्षं विविध प्रक्ष, नापा-इंद्रियप्रत्यक्षं च नोइंद्रियपत्यक्षं | जायज्ञान हार वृत्ताच, सत्रेन्द्रिय ओप्रादि, सनिमित्तं यदसैनिक शब्दादिज्ञानं तर्विद्रियप्रत्यक्षं व्यावहारिक,मोनिय प्रत्यय नु यदात्मन एवालिनिकमवध्यादीनि |
गुणे ॥१०॥ IN समासार्थक, व्यासास्तु नंद्यध्ययनविशेष विवरणादेवायसेयः, अक्षराणि तु सुगमान्येव यावत्प्रत्यक्षाधिकार इति । उक्तं प्रत्यक्ष, अधुनाऽनुमान-अप्रत्यक्षमनु
मानं च मुख्यते-तथा चाह-से कि अणुमाण?' अनुमान विविध प्रशार, तद्यथा-पूर्ववत शेषवत धमाधम्यंत्रक यति । से कितं पुध्यवमित्यादि, विशे-151 पत: पूर्वोपलब्ध लिभ पूर्वमित्युच्यते, तदस्यास्तीति पूर्ववत , तद्वारेण गमकमनुमानं पूर्ववदिति भावः, तथा चाह-'माता पुतं' इत्यादि (११४-10 २१२। माता पुर्व तथा नई पालयावस्थायां युधानं पुनरागसं कालान्तरेण काचिन स्मृतिमती प्रत्यभिजानीयात् मे पुत्रोऽयमित्यनुभिनुयात् पूर्वलिगेनोक्तस्वरूपेण केनचित, यथा-शतेन व स्यादि, मरपुत्रोऽयं तव साधारणलिंगक्षसोपलव्ध्यन्यथानुपपत्ते, साधम्र्यवेधम्यष्ठान्सयो: सी-13 तराभावावयमहेतुरिनि चेन , न, हेनोः परमार्थनिकलक्षणवान समभापत एबमोपलम्धेः, उक्तं च न्यायवादिना पुरुषचंद्रेण-"अम्पयानुपपन्नत्वमा हेतोः खलक्षणम | सच्यासवे हि तद्धर्मों, दृष्टान्तद्वयलक्षणः ॥ १॥ तदमावेशगभ्यां तयोरेव खलक्षणायोगादिति भावना, नथा 'धूमादेयथापि स्याखां, सत्यासत्वे च लक्षणे । अन्यथानुपपनत्वप्राधान्याममणकता ||शा' किंच-"अन्यथानुपपनत्वं, या तत्र जयेण किमा। इत्यत्र बहु बकाय, नपच प्रन्धविस्वरभयादन्यत्र च यत्नेनोकरवानाभिधीयत इति । प्रत्यक्षविषयत्वादेवास्यानुमानलकास्थानमयुक्त, न, पिण्डप-17 सिदिचावपि पुत्री न पुत्र इति संदेहान् पिंडमात्रम्य च प्रत्यक्षविषयत्वात मत्पुत्रोऽयमिति चाप्रतीते सकिनस्वादिति कृतं प्रसंगन, प्रकृतं प्रस्तुम:, | तय क्षतमागन्तुको प्रण: लाञ्छनं मसतिलकाः प्रीतास्तदेतत्पूर्ववदिति । 'से कि सेसव' मित्यादि, उपयुक्तागोऽन्यः स सेप इति कार्यादि ॥१०॥ गृह्यते, सदस्याम्तीति शेपबद्, भावना पूर्ववयिनि, पंचविध प्रज्ञम, सयथा 'कार्येणे' स्य.वि, नत्र कार्यण कारणानुमानं यथा इय:-अध: हिसितेन
दीप अनुक्रम [२९३२९७]
~104