________________
आगम (४४)
"नन्दी- चूलिकासूत्र-१ (मूलं+वृत्ति:) ...... मूलं [४१] / गाथा ||८१...||
प्रत
सूत्रांक
[४१] गाथा ॥८१..॥
नन्दी-18 संझिश्रुतस्य क्षयोपशमेन संज्ञीति लभ्यते, अयमत्र भावार्थ:-संज्ञानं संज्ञा तद्योगात संक्षी तस्य श्रुतं संज्ञिश्रुतं, इदं सम्यक् श्रुतमेव, संज्ञिश्रुतं हारिभद्रीय अन्यथा संज्ञानाभावात् ,न हि मिथ्यादृष्टः संज्ञानमस्ति, हिताहितप्रवृत्तिनिवृत्यभावाद् , रागादिप्रवृत्तेः, उक्तं च "तज्ज्ञानमेव न भवति | वृत्तों
यस्मिन्नुदिते विभाति रागगणः। तमसः कुतोऽस्ति शक्तिर्दिनकरकिरणाग्रतः स्थातुम् ॥१॥" सम्यग्दृष्टिस्तु तभिग्रहपरत्वाद्वीतराग-1 |सम एव, उक्तंच- "कलुसफलेण | जुज्जइ किं चित्तं तत्थ जं विगतराओ । संतवि जो कसाए णिगिण्हती सोऽवि तत्तुल्लो ॥१
तीत्यादि, अलं प्रसंगेन, तदित्थंभूतस्य संन्निश्रुतस्य क्षयोपशमेन सता संज्ञीति लभ्यते, अयं च सम्यग्दृष्टिरेव क्षायोपशमिकज्ञान| युक्तो रागादिनिग्रहपरः, तदन्यस्त्वसंजी, यत आह ग्रन्थकारः--असंज्ञिश्रुतस्य क्षयोपशमेनासंझीति लभ्यते, 'सेत'मित्यादि, सोऽयं
दृष्टिवादोपदेशेन, एवं संझिनस्त्रिभेदभिन्नत्वात् श्रुतमपि तदुपाधिभेदात् त्रिविधमेवेति । अत्राह-कालिक्युपदेशेनेत्यादि क्रमाकिमर्थी, | उच्यते, इह प्रायः सूत्रे यत्र क्वचित् संझिग्रहणं तत्र दीर्घकालिक्युपदेशेन समनस्कसंज्ञिपरिग्रह इति प्रथमं तदुपन्यासः, अप्रधान
त्वाच्चेतरयोः अन्ते च प्रधानाभिधानमिति न्याय्यं, 'सेत'मित्यादि, तदेतत् संज्ञिश्रुतं, असंज्ञिश्रुतं तु प्रतिपक्षाभिधानादेव &ा प्रतिपादितं, तदेतदसंक्षिश्रुतम् ॥ | 'से किंत मित्यादि ।।(४१- १९१।। अथ किं तत् सम्यक्श्रुतं?,२ यदिदं प्रणीतमिति सम्बन्धः, तत्राशोकाद्यष्टमहाप्रातिहा
यरूपां पूजामहन्तीत्यर्हन्तः, तथा चोक्तं-"अशोकवृक्षः सुरपुष्पवृष्टिर्दिव्यो ध्वनिश्चामरमासनं च। भामण्डलं दुन्दुभिरातपत्र, सत्प्राति- PH॥८ ॥ लहायर्याणि जिनेश्वराणाम् ॥ १॥ तैरहद्भिः, तत्र शुद्धद्रव्यास्तिकनयमतानुसारिभिःअनादिशद्धा एव मुक्तात्मानोऽभ्युपगम्यन्ते,यथोसतम्-"ज्ञानमप्रतिघं यस्य, वैराग्य च जगत्पतेः । ऐश्वर्य चैव धर्मश्च, सहसिद्धं चतुष्टय।।१॥" इत्यादि, बहवश्व कैश्चिदिष्यन्ते, तेपि
ॐॐॐ
64545453
दीप अनुक्रम [१३४]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र - [४४], चूलिकासूत्र -[१] "नन्दीसूत्र" मूलं एवं हरिभद्रसूरिजी-रचिता वृत्ति: ... श्रुतज्ञानस्य १४ भेद-मध्ये 'सम्यकश्रुतस्य वर्णनं क्रियते
~-85