________________
आगम
(४०)
आवश्यक'- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) भाग-४ अध्ययनं [१], नियुक्ति: [१०५३-१०५४], विभा गाथा , भाष्यं [१८९...], मूलं [१] / गाथा [-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
[१]
दीप अनुक्रम
दाख्यानं भावप्रत्याख्यानं च, तत्र नामप्रत्याख्यानं प्रत्याख्यानमित्यभिधानमुक्तं, यदिवा यस्य प्रत्याख्यानमिति नाम स नाम
नामवतोरभेदोपचात् नामप्रत्याख्यानं, स्थापनाप्रत्याख्यानम् आगारक्वनिक्खेवो इति, आकारोऽनिक्षेपश्च, अक्षग्रहणमन्येषामपि निराकाराणामुपलक्षणं, इयमत्र भावना-चित्रकम्मादो प्रत्याख्यानं कुर्वतो या स्थापना सा प्रत्याख्यानप्रत्या-1
ख्यानवतोरभेदोपचारात् स्थापनाप्रत्याख्यानं आकारवत् , अक्षवराटकादी स्थापना निराकार स्थापनाप्रत्याख्यानं ॥ सम्पहति द्रव्यप्रत्याख्यानादिप्रतिपादनार्थमाह
दधम्मि निहगाई निविसयाई अहुति खित्तम्मि । भिक्खाईणमदाणे अइच्छ भावे पुणो दुविहं ॥१०५३॥ GI द्रव्ये द्रव्यविषयं प्रत्याख्यानं निवः, आदिशब्दात् द्रव्यस्य द्रव्ययोर्द्रयाणां द्रव्यभूतस्य द्रव्यहेतोर्वा प्रत्याख्यानं.
निविलयाई य होन्ति खित्तम्मि' निर्विषयादि भवति प्रत्याख्यानं क्षेत्रे, तब यो निर्विषय आदिष्टस्तस्य क्षेत्रप्रत्याख्यानं, आदिशब्दानगरादिप्रतिषिद्धपरिग्रहः, तथा भिक्षादीनां भिक्षणं भिक्षा-पाभूतिका, आदिशब्दाखादिपरिग्रहः.15|| तेषामदाने अतिगच्छेति अदित्सेति वा वचनं, अतिगच्छप्रत्याख्यानमदित्साप्रत्याख्यानं वा, भावे भावविषयं पुनर्द्विविधत प्रत्याख्यानं, भावग्रत्याख्यानमित्या चवं व्युत्पत्तिः, भावस्य-सावधयोगस्य प्रत्याख्यानं भावप्रत्याख्यान, भावतो वा शुभात परिणामात् प्रत्याख्यानं भाव एव वा सावधयोगविरतिलक्षणः प्रत्याख्यानं भावप्रत्याख्यानं ।। सम्पति द्वैविध्यमेयोपदर्शयतिसुअ-नोसुअ सुअ दुविहं पुषमपुवं तु होइ नायवं । नोसुअपचक्याणं मूले तह उत्तरगुणे य॥ १०५४॥ द्विविधं भावप्रत्याख्यान-श्रुतप्रत्याख्यानं नोश्रुतप्रत्याख्यानं च, 'सुय दुविहति श्रुतप्रत्याख्यानं द्विविध भवति ज्ञातव्यं,
[२]
~279