________________
आगम
(४०)
आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-४ अध्ययनं [१], नियुक्ति: [१०४७], विभा गाथा , भाष्यं [१८५...], मूलं [१] / गाथा [-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
कृतादी
सुत्रांक
॥५७५॥
दीप अनुक्रम
श्रीमाषIमोक्षसाधकत्वात् , शान्तिः मिथ्यात्वादिदावानलविध्यापनात्, शिवमुपद्रवकारित्याभावात् , हितं परिणामसुखावहत्वात, मलयगि018|शुभं शुभाध्यवसायात्मकत्वात् , अजुगुप्सितं स्वरूपतः प्रशमरूपतया जुगुप्सनीयाभावात् , अगर्हितं परममुनिभिरपिचालनाप्रप्रची सूत्र- महापुरुषैः सेवितत्वात् , अनवयं सावद्ययोगप्रत्याख्यानात्मकत्वात्, 'इमेऽवि एगट्टे'ति इमे-अनन्तरोदिता अपि, त्यवस्थाने स्पर्शिका अनन्तरोदितं 'सामाइय'मित्यादय इत्यपिशब्दार्थः, एकार्थिकाः पर्यायशब्दाः ॥ आह-ननु निरुक्तद्वार एव 'सामाइयं 18 समइय'मित्यादयो यदि पर्यायशब्दा उक्काः ततो भूयः किमर्थमेतेषामभिधानमिति !, उच्यते, तत्र पर्यायशब्दमात्रता,
इह तु वाक्यान्तरेणार्थनिरूपणमित्यदोषः, अथवा तत्रोक्तावप्यत्राभिधानमसम्मोहार्थमदुष्टमेव, अत एवोक्तं 'इमेऽवि | Pाएगट्ठा' इति, एतेऽपि तेऽपि इति ॥ सम्प्रति कण्ठतः स्वयमेव चालनां प्रतिपादयति
को कारओ ? करितो, किं कम्म?, जंतु कीरई तेण। किं कारय-करणाण य अन्नमणन्नं च ? अक्खेवो ॥१०४७॥ हैइह 'करोमि भदन्त ! सामायिक मित्यत्र कर्तृकर्मकरणव्यवस्था कर्तव्या, यथा 'करोमि राजन् ! घटक'मित्युक्ते कुलाला काकर्ता घटः कर्म दण्डादि करणमिति, अन्न का कारकः कुलालस्थानीयः?, अत्राह-'करितोत्ति, तत् सामायिकं कुर्वन
आत्मैव कारकः, अथ किं कर्म घटस्थानीय, अत्राह-यत्तु क्रियते-निर्वय॑ते तेन का, तच तद्गुणरूपं सामायिकXमेव, तुशब्दः करणप्रश्ननिर्वचनसचाहणार्षः, तत्र किं करणं? दण्डादिस्थानीयमिति प्रश्नः, निर्वचनमुद्देशादि चतुर्विध.
तद्यथा-उद्देशो वाचना समुद्देशः अनुज्ञा चेति, एवं व्यवस्थिते सत्याह-'किं कारगकरणाण य' इति किं कारककर-3 णयोः चशब्दात् कर्मणश्च परस्परतः कुलालघटदण्डादीनामिवान्यत्वमाहोश्विदनन्यत्वं ?, किंचातः!, उभयथापि दोषः,
२]
I
malbringarg.
~272
