________________
आगम
(४०)
आवश्यक"- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-४ अध्ययनं [१], नियुक्ति: [१०३०], विभागाथा H, भाष्यं [१७४], मूलं [१] / गाथा -] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सत्राक
दीप
श्रीआवा 'उमयं' सङ्घातपरिशाटनलक्षणं प्रवाहमङ्गीकृत्य सामान्येन 'अनाद्यनिधनं अनाद्यपर्यवसितं, केषांचित् पुनर्भव्या- संघातादिमलयगि नामुभयं 'सान्तं' सपर्यवसानं, नतु सर्वेषां, तथा अन्तरमनादिभावादत्यन्तावियोगतश्च नानयोरिति ॥ अथवेदमन्यत् जीव- करणानि वृत्ती सूत्र-1 प्रयोगनिर्वतितं चतुर्विधं करणं, तथा चाहस्पर्शिका अहवा संघाओ साडणं च उभयं तहोभयनिसेहो। पड-संख-सगड-थूणा जीवपओगे जहासंखं ॥१७॥(भा.ाट
I अथवाशब्दः प्रकारान्तरप्रदर्शनार्थः, 'सङ्घात इति सङ्घातकरणं शातनं च-शातनकरणं च उभयं-संघातशातनक॥५६४॥
हरणं च उभयनिषेधः-सातपरिशाटशून्यं, अमीषामेवोदाहरणान्युपदर्शयति-पटः शङ्कः शकटे स्थूणा 'जीवपयोगे
इति जीवप्रयोगकरणे तत्कायव्यापारमाश्रित्य यथासङ्ख्यमेतान्युदाहरणान्यवसेयानि, तथाहि-पटस्ततुसङ्घातात्मकत्वात् सातकरणं, शसस्स्थेकान्तशाटकरणात् शाटकरणं, शकटं तक्षणकीलिकादियोगात् तदुभयकरण, स्थूणा पुनरूर्वतिर्यकरणयोगात् सबात शारविरहादुभयशून्यमिति । उक्तं जीवप्रयोगकरणं, आह-ननु 'जं जं निजीवाणं कीरइ जीवष्पयोगतो तं त'मित्यादिनाऽस्याजीवकरणतैव युक्तियुक्तेति, तदप्ययुक्तं, अभिप्रायापरिज्ञानात्, इह चादावेवाथवाशब्दप्रयोगःप्रकारान्तरमात्रदर्शनार्थ इत्युक्तं, ततोऽत्र व्युत्पत्तिभेदमात्रमाश्रीयते, जीवप्रयोगेण करणं जीवप्रयोगकरणं, ज्यायांश्चायमन्वर्थः इत्यलं प्रसङ्गेन । उक्तं द्रव्यकरणं । सम्प्रति क्षेत्रकरणस्यावसरः, तत्रेयं नियुक्तिगाथा
४ ॥५६४॥ खित्तस्स नत्थि करणं आगासं जं अकित्तिमो भायो । वंजणपरिआवन्नं तहावि पुण उच्छुकरणाई ॥ १०३०॥ इह क्षेत्रस्य नास्ति करणं-क्रियमाणता, यस्मात् क्षेत्रं खल्वाकाशं, आकाशं चाकृत्रिमो भावः-अकृतकः पदार्थः, अकृत
अनुक्रम
[२]
~250
