________________
आगम
(४०)
आवश्यक"- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-४ अध्ययनं [१], नियुक्ति: [१०२७], विभा गाथा -1, भाष्यं [१५१...], मूलं [१] / गाथा -] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत सूत्रांक [१]
दीप अनुक्रम [२]
RECESSAGAR
कयपंचनमोकारो करेइ सामाइयंति सोऽभिहितो। सामाइयंगमेव य ज सो सेसं अतो वोच्छं ॥१०२७॥
कृतः पश्चनमस्कारो येन स तथाविधः, शिष्यः सामायिकं करोतीत्यागमः, स च पश्चनमस्कारोऽभिहितो यस्मादसौ नमस्कारः सामायिकाङ्गमेव, सा च सामायिकाङ्गता प्रागेवोका, अत ऊर्ध्व शेष सूत्रं वक्ष्ये ॥ तच्चेदंकरेमि भंते! सामाइयं सर्व सावज जोगं पञ्चक्खामिजावज्जीवाए तिविह तिविहेणं मणेणं वायाए कारणं न करेमि न कारवेमि करतंपि अन्न न समणुजाणामि, तस्स भंते ! पडिकमामि निंदामि गरिहामि अप्पाणं बोसिरामि ॥१॥ (सूत्र) है इदं च सूत्रं सूत्रानुगम एव प्राप्तावसरेऽहीनाक्षरादिगुणोपेतमुच्चारणीयम् , तद्यथा-अहीनाक्षरमनत्यक्षरं अव्याविद्धा
क्षरमस्खलितममिलितमव्यत्यावेडितं प्रतिपूर्ण प्रतिपूर्णघोष कण्ठोष्ठविप्रमुक्तं वाचनोपगत'मिति, अमूनि च पदानि प्रार व्याख्यातत्वात् न व्याख्यायन्ते, एवंरूपे च सूत्रे उच्चरिते सति केपाश्चिद्भगवतां साधूनां केचन अर्थाधिकारा अधिगता
भवंति, केचन वनधिगताः, ततश्चानधिगताधिगमनाय व्याख्या प्रवर्तते, तल्लक्षणं चेदम्-संहिता च पदं चैव, पदार्थः का पदविग्रहः । चालना प्रत्ययस्थानं, व्याख्या तंत्रस्य पड्विधा ॥१॥ अस्खलितपदोच्चारणं संहिता, अथवा परः सन्निकर्षः18
संहिता, यथा-करेमि भंते ! सामाइयमित्यादि, जाव वोसिरामित्ति, पदं च पञ्चधा, तद्यथा-नामिक नैपातिक औपसर्गिक-14 माख्यातिकं मित्रं च, तत्र अश्व इति नामिक, खल्विति नैपातिक, परीत्यौपसर्गिक, धावतीत्याख्यातिक, संयत इति | मिश्र, अथवा द्विविधं पद-स्याद्यन्तं पदं तिवाद्यतं च, अत्र पञ्चविधानि द्विविधानि वा पदानि, तद्यथा-करोमि भयान्त
*** अत्र अध्ययनं -१- 'सामायिक' आरभ्यते
***
... अत्र 'सामायिक'-सूत्रस्य आरंभ: एवं तस्य व्याख्या क्रियते
~233
