________________
आगम
(४०)
"आवश्यक’- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः ) भाग-३ अध्ययनं -1, नियुक्ति: [६००], वि०भा०गाथा [-], भाष्यं [१२६], मूलं -/गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्राक
%
जह वा हिअयगयं मे संसय मन्निज्ज अहव छिदिजा । ता हुज विम्हओ मे इय चिंतंतो पुणो भणिभो॥१२६॥ | यदि मे हद्गत संशयं मन्येत-जानीयात्, अथवा छिन्द्यात्-अपनयेत्, ततो मे विस्मयो भवेत्-भविष्यति इति चिन्तयन् पुनरपि भगवता भणितः ॥ किं भणित इत्याहकिं मन्नि अस्थि जीवो उयाहु नस्थित्ति संसयो तुज्झ । वेय पयाण य अत्थं न याणसी तेसिमो अत्यो॥३०॥ | हे गौतम ! किं मन्यसे-अस्ति जीवः उत नास्तीति, नन्वयमनुचित एव तव संशयः, यतोऽयं संदायस्ते विरुद्धवेदपद
श्रुतिनिवन्धनः, तेषां च वेदपदानानर्थ न जानासि, यथा न जानासि तथा वक्ष्यामः, तेषामयमों-वक्ष्यमाणस्वरूपः, ४ अन्ये तु किंशब्दं परिप्रश्नाचे व्याचक्षते, तच्च न युज्यते, भगवतः सकलसंशयातीतत्वात् , संशयवतः परिप्रश्नार्थः किंशब्दप्रयोगो, यथा किमित्थमन्यथा वेति, अथवा किमस्ति जीव रत नास्ति इति मन्यसे, अयं तव संशय इत्येवं व्याख्येयं, शेष तथैव, यदुक्तं संशयस्तव विरुद्धपदश्रुतिनिबन्धन इति, ताम्यमूनि वेदपदानि-विज्ञानधन एवैतेभ्यो भूतेभ्यः समुत्थाय पुनस्तान्येवानु विनश्यति न प्रेत्य संज्ञास्ती'त्यादि, तथा 'स वै अयमारमा ज्ञानमय' इत्यादीनि च, एतेषां च वेदपदानामयमों भवच्चेतसि विपरिवर्तते-विज्ञानमेव-चैतन्यमेव घनो-नीलादिरूपत्वात् विज्ञानघनः स एव एतेभ्यःअध्यक्षतः परिच्छिद्यमानस्वरूपेभ्यः पृथिव्यादिलक्षणेभ्यो भूतेभ्यः समुत्थाय-उत्पद्य पुनस्तान्येवानु विनश्यति-तान्येव भूतानि अनुसृत्य विनश्यति, तत्रैवाव्यक्तरूपतया संलीनं भवतीति भावः, न प्रेत्य संज्ञास्ति-मृत्वा पुनर्जन्म प्रेत्येत्युच्यते न तत्संज्ञास्ति, न परलोकसंज्ञास्तीति भावः, ततः कुतो जीवः ।, युक्त्युपपन्नश्चायमर्थ इति ते मतिः, यतो
दीप अनुक्रम
क
CES
~43~
