________________
आगम
(४०)
आवश्यक- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-३ अध्ययनं [१], नियुक्ति: [७९०], वि०भा०गाथा , भाष्यं [१४९], मूलं - गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
मापवन्ति, तेषामपि यथायोग ज्ञेयज्ञानप्रत्याख्येयप्रत्याख्यानसम्भवात् , तत एवमाचक्ष्व-पट्सु संवत सपयुको यतमान दात्मा सामायिकमिति, पट्सु-पृथिवीकायिकादिषु सम्यक्-सूत्रोक्कनीत्या यता-सहानपरितापनादिभ्यो विरतः संयतः
एवं चाविरतसम्यग्दृष्टिदेशविरतव्यवच्छेदः, तेषां त्रिविधंत्रिविधेन षड्जीवनिकायपरितापनादिम्यो विरत्यमावाद, एव४/मुक्के समभिरूदः प्राह-यदि षट्सु जीवनिकायेषु संयत उपयुक्तो यतमान आत्मा सामायिकं ततः प्रमत्तसंयतानामपि | दिसामायिकत्वप्रसंगः, तेषामपि षट्सु संयतत्वात् , तत एवमवगच्छ-त्रिगुप्तः पट्सु संयत उपयुक्तो वतमान आत्मा सामा
नायिकमिति, त्रिगुप्तो नाम मनोवाकायगुप्तः, किमुक्तं भवति :-अकुशलमनोवाफायप्रवृत्तिनिरोधी कुशलमनोवाकायो४ दीपकः, एकग्रहणे तजातीयग्रहणमिति न्यायात् पञ्चसु ईयभापैषणाऽऽदानभाण्डमात्रनिक्षेपणोच्चारप्रश्रवणादिपरिष्ठापनरूदापामु समितिषु समित इत्यपि गृह्यते, ततः प्रमत्तसंयतानां व्यवच्छेदः, तेषां निद्राविकथादिप्रमादोपेतानां यथोकरूपगु-18
प्तिसमित्यभावात् , एवं समभिरूदेनाभिहिते एवंभूतो वदति-यदि नाम यथोक्तस्वरूप आत्मा सामायिकं ततोऽधमत्त४ संयतादयोऽपि सामायिकं भवेयुः, तेषामपि यथोक्तविशेषणविशिष्टत्वभावात् , तत एवं प्रतिपद्यस्व-सावद्ययोगविरतदाख्रिगुतः षट्सु संयतः उपयुक्तो यतमान आत्मा सामायिकमिति, सावद्ययोगविरतो नाम अवयं-कर्मवन्धः, सहावर्य Pा यस्य येन वा स सावद्यः, योगो व्यापारः सामर्थ्य वीर्यमित्येकार्थ, “जोगो विरिय थामो उच्छाह परकमो तहा चेद्वारी
सत्ती सामरथं चिय जोगस्स हवंति पज्जाया ॥१॥" इति वचनात्, सापद्यश्चासौ योगश्च सावद्ययोगस्तस्मात् विरत:प्रतिनिवृतः सावधयोगविरतो, परिज्ञया प्रत्याख्यानपरिज्ञया च परिज्ञातसमस्तसावद्ययोगः, किमुकं भवति ।-निरुद्ध
दीप अनुक्रम
~275
