________________
आगम
(४०)
"आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः ) भाग-३ अध्ययनं [-], नियुक्ति: [७५६], विभा गाथा [२२२१], भाष्यं [१३७...], मूलं - /गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
यदपि चोक्तं-'प्रत्यक्षं भावसम्पादितसत्ताकमतस्तमेव साक्षात्कर्तुम'मित्यादि, तदपि बाडिन्नजल्पितं, प्रत्यक्षं हि नाम: तेन सम्पादिसत्ताकमुच्यते यदुत्पन्नं सत् प्रत्यक्षं साक्षात्करोति, कुरुते च प्रत्यक्षं साक्षात् घटपटादिरूपं विशेष, न सबहनयसम्मतं सामान्यं, न विशेषो घटपटादिरूपोऽभावो, भावात्मकत्वात् , ततो नार्थक्रियाशकिविकल इत्यदोषः, ततो |विशेष एवं प्रत्यक्षादिप्रमाणप्रसिद्धो न सामान्यमिति सामान्याग्रह एव त्याग्यो, न विशेषापहः, किंच-यदेवार्थक्रियाकारि तदेव परमार्थसत्, न च सामान्य दोहदाहादिक्रियासूपयुज्यते, किन्तु विशेषा एव गवादयः, ततस्त एव तात्त्विका न सामान्यमिति । एष व्यवहारनयो लोकसंन्यवहारपरः ततो यदेव लोकोऽभिमन्यते तदेवैषोऽपि, न शेष सन्तमपि, लोकश्च चमरादौ तत्ववृत्त्या पञ्चवर्णाापेतेऽपि कृष्णवर्णादित्वमेव प्रतिपन्नस्तस्य स्पष्टतयोपलभ्यमानत्वात् , तत एषोऽपि तदनुयायितया तदेवेच्छति, न शेषान् सतोऽपि शुक्लादीन् वर्णान् , उकं च-"बहुतरउत्ति तयं चिय गमेति है संतेवि सेसए मुयई (वि. २२२१ ) इति शेषकान्-शक्कादिवर्णान् सतोऽपि मुञ्चति-न प्रतिपद्यते इति । उक्तो व्यवहारनयः, साम्प्रतमृजुसूत्रनयमाह
पचुप्पण्णग्गाही उज्जुसुओ नयविही मुणेयो। साम्प्रतमुत्पन्नं प्रत्युत्पन्नमुच्यते, वर्तमानमित्यर्थः, यदिवा प्रति प्रति उत्पन्न प्रत्युत्पन्न, भिन्नव्यक्तिस्वामिकमित्यर्थः, तद् गृहातीत्येवंशीलः प्रत्युत्पन्नग्राही ऋजुसूत्रो नयविधिोतव्यः, तत्र ऋजु-प्रगुणम्-अकुटिलमतीतानागतपरकीयवक्रपरि-६ | त्यागात् वर्तमानक्षणविवर्ति स्वकीयं च सूत्रयति-निष्टंकितं दर्शयतीति ऋजुसूत्रः, यदिवा ऋजुश्रुत इति अब्दसंस्कारः,
+++KALEGACKS
दीप अनुक्रम
JanEthiconn in
~1650
