________________
आगम
(४०)
"आवश्यक’- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः ) भाग-३ अध्ययनं -, नियुक्ति: [७५७], विभा गाथा [२२२४,२२२६], भाष्यं [१३७...], मूलं [-/गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
मजुसूत्र
प्रत
सत्राक
०
श्रीआव- तत्र ऋज पूर्वोक्तवक्रविपर्ययादभिमुखं श्रुतं तु-ज्ञान, अभिमुखं ज्ञानमस्येति ऋनुश्रुतः, शेषज्ञानानभ्युपगमात्, तथाहि-11 श्यक मल+एष मन्यते यदतीतमनागतं वा तत् यथाक्रमं विनष्टत्वादलब्धात्मलाभत्वाच्च नार्थक्रियासमर्थ, नापि प्रमाणगोचरः, शन्दी या वृत्ती अथवा क्रियासमर्थ प्रत्यक्षादिप्रमाणपथमवतीर्ण वस्तु, न शेषम्, अन्यथा खरविषाणादेरपि वस्तुत्वप्रसक्के, ततोऽर्थक्रिउपोदवानेयासामर्थ्य विकलत्वात् प्रमाणपथातीतत्वाच्च नातीतमनागतं वा वस्त, यदपि च परकीयं बस्त तदपि परमार्थतोऽसत.IS
निष्प्रयोजनत्वात् , "न विगयमणागयं वा भावोऽणुवलद्धितो खपुष्पं व । न य निप्पओयणाओ परकीयं परधणमिवेती-1 ॥३७५ ॥१॥" (बि. २२२४ )ति, एष च ऋजुसूत्रो वार्त्तमानिकं वस्तु प्रतिपद्यमानो लिङ्गवचनभिन्नमप्येकं प्रतिपद्यते, तौ-1
कमपि त्रिलिङ्गं यथा तटस्तटी तटं, तथैकमपि एकवचन द्विचनबहुवचनवाच्यं, यथा गुरुर्गुरवः गोदी ग्रामः आपो जलं|8| दाराः कलत्रमित्यादि, निक्षेपचिन्तायां नामस्थापनाद्रव्यभावरूपाश्चतुरोऽप्यसौ निक्षेपानभिमन्यते, उक्कं च-"तम्हा: निययं संपइकालीणं लिंगवयणभिन्नपि । नामादिभेयविहियं पडिवजइ वत्थुमुज्जुसुतो ॥१॥” (वि. २२२६) उक्त ऋजुसूत्रः, सम्पति शब्दनयमाह-'
इच्छइ विसेसिययरं पञ्चुप्पण्णो नओ सहो ।। ७५१॥ | इच्छति-प्रतिपद्यते विशेषिततरं-मामस्थापनाद्र व्यविरहेण समानलिइवचनपर्यायध्वनिवाच्यत्वेन च प्रत्युत्पन्न-IN
वर्तमानं नयः शब्दः, शब्द्यते-प्रतिपाद्यते वस्त्वनेनेति शब्दः-शब्दस्य वाच्योऽर्थः स एव येन नयेन तत्त्वतो गम्यते न शेषःस CIनय उपचारात् शब्द इत्युच्यते, अस्य च द्वितीयं नाम साम्प्रत इति, साम्प्रतवस्त्वाश्रयणात् साम्प्रतः, तथाहि-एषोऽपि
DL-
STROCCAL+C
दीप
3
*
अनुक्रम
... अत्र मूल संपादने यत् गाथा-क्रम || ७५१ || मुद्रितं तत् मुद्रण-स्खलना मात्र, इह गाथा-क्रम || ७५७ || एव वर्तते ।
~166~
