________________
आगम
(४०)
प्रत
सूत्रांक
[H]
दीप
अनुक्रम [-]
उपोद्घात
निर्युतिः
॥१५३॥
Jan Education
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (निर्युक्तिः + वृत्तिः) भाग-२
अध्ययनं [-], निर्युक्तिः [ १४९- १५१], वि० भा० गाथा [-] भाष्यं [२] मूल [- / गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र [४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक" निर्युक्तिः एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्तिः
उत्पन्नाः कुलकराः सप्त, इहार्द्धमरतं विद्याधरालय बैताव्यपर्वतादारतः परिप्रानं, न तु परतो, व्याख्यानात् ॥ सम्प्रति | कुलकरवतव्यतामिधायिकां द्वारगायां प्रतिपादयति
पुचभव १ जम्म २ नामं ३ पमाण ४ संघयणमेव ५ संठाणं ६ ।
नि ७ त्थिया ८ ऽऽउ ९ भागा १० भवणोवातो ११ प नीई १२ य ॥ १४९ ॥
कुलकराणां पूर्वभवा वक्तव्याः, ततो जन्म, तदनन्तरं नामानि ततः प्रमाणानि, तदनन्तरं संहननं वक्तव्यम्, एवशब्दः पूरणार्थः, तथा संस्थानं, ततो वर्णाः प्रतिपादयितव्याः, तदनन्तरं स्त्रियः, ततः आयुर्वक्तव्यं, ततो भागा वाच्या:- कस्मिन् वयोभागे कुलकराः संवृत्ता इति, भवनेषूपपातो वक्तव्यः, भवनग्रहणं भवनपतिनिकायेषु तेषामुपपातो नान्यत्रेति प्रदर्शनार्थ, तथा नीतिश्च या यस्य हक्कारादिलक्षणा सा तस्य वक्तव्येति गाथावरार्थः ॥ अवयवार्थे तु प्रतिद्वारं भाष्यकारः | स्वयमेव वक्ष्यति, तत्र प्रथमद्वारावयवार्थाभिधित्सयेदमाह
अवरविदेहे दो वणियवयंसा माइ उज्जुगे चेव । कालगया इह भरहे हत्थी मणुओ य आपाया ॥ १५० ॥ दहुं सिणेहकरणं गयमारुहणं च नामनिष्पत्ती । परिहाणि गेहि कलहो सामत्थणं विनवणहत्ति ॥ १५१ ॥ अपरविदेहे द्वौ वणिग्वयस्यावभूतां, तद्यथा-एको मायी अपरश्च ऋजुः, तौ च कालगताविह भरते आयाती, मायी हस्ती इतरो मनुष्य इति, ततो द्दृष्ट्वा परस्परं स्नेहकरणं, ततो गजारोहणं, तदनन्तरं नामनिर्वृत्तिः, गच्छता च कालेन कस्पद्रुमाणां परिहानिः, ततः प्रभूता प्रभूततरा गृद्धिस्तदनन्तरं कलहस्ततः 'सामत्थणं' ति देशीवचनमेतत्पर्यालोचनमित्यर्थः,
••• अत्र 'कुलकर' वक्तव्यता दर्शयते
For Peace & Personal Use Only
~30~
मरीचि
कुलकराधिकारः
गा. १४५१५१
॥ १५३॥
