________________
आगम
(४०)
"आवश्यक- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-१ अध्ययनं H, नियुक्ति: [१३-१५], भाष्यं H, वि०भा०गाथा [४१५-४१८,४२०], मूलं -गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
%*ॐ
सूत्रांक
दीप अनुक्रम
नारंभेञ्चिय दीसह न सिवादद्धाइ दीसइ तदंते । इय न सवणाइकाले नाणं जुत्वं तदतमि ॥ ३॥ (४१५-६-७ वि०) एवमुक्त। निश्चयनय आह-नाजातं खलु जायते किश्चिदपि, अभावत्वात्, खपुष्पवद्, विपक्षे बाधकं प्रमाणं खरविषाणादेरप्युत्पत्तिप्रस-1 झोऽजातत्वाविशेषाद्, आह च भाष्यकृत्-"निच्छइओ नाजायं जायऽभावत्ततो खपुष्पं व । अह व अजायं जायइ जायर तो खरविसाणंपि ॥शा (४१८ वि०)" योऽपि कृतत्वाविशेषात् सदाकरणप्रसङ्ग इति दोष आपादितः स इतरत्रापि समानः, तथाहि-यद्यसत् क्रियते तर्हि नित्यमेव क्रियतामसत्त्वाविशेषात् , न च वाच्यं कार्योत्पत्ती विरमणभावात् सदाकरणाप्रसङ्ग इति, कार्यस्यैवोत्पत्त्ययोगात्, खरविषाणस्येवात्यन्तासत उत्पादयितुमशक्यत्वात् , तथा च सति क्रियाया अपि वैफल्यं, क्रियाफलस्य कार्योत्पादस्यासम्भवात् , यदप्युक्तं 'सर्वमपि कार्य घटादि पूर्वमभूतं भवत् दृश्यते, नतु | भूतमपि, तदप्यसम्यक, अभूतं हि यदि भवत् दृश्यते तर्हि खरविषाणमपि किं नोपलभ्यते !, प्रागसवाविशेषात् , यदप्य|वादीत् 'क्रियाकालनिष्ठाकालयोरभेदस्याभावादिति, तदप्यश्लील, क्रियाकालनिष्ठाकालयोरभेदस्य व्यवस्थितत्वात् ,
अन्यथा कार्यकाले न क्रियाभाव इति क्रियाया अभावाविशेषात् पूर्ववत् कार्यानुत्पत्तिप्रसङ्गः, एवं च यदुध्यते 'प्रत्यक्षत *एव घटादिक्रियाकालस्य दीर्घतयोपलभ्यमानस्वादिति तद् बालिशजल्पितं, प्रतिसमयं ह्यन्यत् अन्यत् कार्यमुपजायते,
तथाहि-शिवकोऽन्यत्कार्यमन्यतमत् स्थासोऽन्यत् कुशूल इत्यादि, ततो यदि परस्परविलक्षणानां प्रतिसमयान्यान्योत्प-12 दूधमानकार्याणां दीर्घः क्रियाकालो दृश्यते ततो घटस्य किमायातं ?, नहि शेपकार्य क्रियाकालो घटकार्यक्रियाकालः, उक्कं च*"पइसमउप्पण्णाणं परोप्परविलक्खणाण सुबहूर्ण । दीहो किरियाकालो जइ दोसइ किं च (घ) कुंनस्स! ॥१॥(४२०वि०)" यद-|'
*******%
For
the Personal
yang
~96~
