________________
आगम
(४०)
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-१ अध्ययनं -], नियुक्ति: [४], भाष्यं -1, विभागाथा [-], मूलं [-/गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
Hd
प्रत
अवमहादीनां कालमानम्
सत्राक
दीप अनुक्रम
उपोद्धाते | हणमवग्रहो नाम प्रथमो मतिभेद इत्येवं ब्रुवते तीर्थकरगणघराा, एवमीहादिष्वपि भावनीयं । साम्प्रतमभिहितस्वरूपा-
प्रणामवग्रहादीनां कालप्रमाणमभिधित्सुराह२६॥
उम्गह एक समयं ईहावाया मुहुत्तमंतं तु । कालमसंखं संखं च धारणा होइ नायबा ॥४॥ अवमहो-व्याख्यानात् नैश्चयिकोऽर्थावग्रहा, किमित्याह-एकं समयं, अत्र "कालाध्वनोव्योता"विति द्वितीया, एकसमयं यावदित्यर्थः, तत्र परमनिकृष्टः कालविशेषः समयः, स च प्रवचनप्रतिपादितोत्पलपत्रशतन्यतिभेदोदाहरणात् पदृशाटिकापाटनदृष्टान्ताच्चावसेयः, सांव्यवहारिकार्थावग्रहव्यञ्जनावग्रही पृथक्पृथगन्तर्मुहकालप्रमाणी, 'ईहावाया मुहुसमंतं तु' इति ईहाच अवायश्च ईहावायो, प्राकृतत्वाद्बहुवचनं, उक्तं च-"वहुवयणेण दुवयणं छठ्ठीविभत्तीऍ भन्नइ चउत्थी। जह हत्था तह पाया नमोऽत्थु देवाहिदेवाणं ॥१॥" तौ ईहावायौ मुहूर्तान्तः-भिन्नमुहूत्तै ज्ञातव्यो, अन्तर्मध्यकरणे, तुशब्द एवकारार्थः, स चावधारणे, एतदुक्कं भवति-मुहूर्तान्ता-भिन्नं मुहूर्त ज्ञातव्यो, अन्तर्मुहूर्तमेवेत्यर्थः, क्वचित् मुहुत्तमद्धं त्विति पाठः, तत्र मुहूर्तशब्देन पटिकाद्वयपरिमाणः कालोऽभिधीयते, तस्या मुहूर्ता, तुशब्दो विशेषणार्थः, स चैतद्विशिनष्टि-व्यवहारापेक्षयाऽर्द्धमित्युकं तत्त्वतस्त्वन्तर्मुहूर्तमवसेयं, तथा कलनं कालः तं कालं न विद्यते सङ्ख्याइयन्तः पक्षमासयनसंवत्सरादय इत्येवंभूता वस्थासावसङ्ख्यः, पल्योपमादिलक्षण इत्यर्थः, त कालमसोय, तथा सन्चायते इति सपा, इयन्तः पक्षमासर्ववनादयः इत्येवं समाप्रमितेः, साल, चशब्दादन्तर्मुहूर्त च, धारणा-अभिहितलक्षणा भवति शातव्या, अयमत्र भावार्थ:-अवायोचरकालमविच्युतिरूपा अन्तर्मुहूर्व भवति, एवं स्मृतिरूपापि, वासना तु]
***
CACAKACH
RECE
In Edonin
For
the Personal
~67~
