________________
आगम
(४०)
“आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-१ अध्ययनं -1, नियुक्ति: [१], भाष्यं -1, विभागाथा [-], मूलं [-/गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
केवळे शेपामाव:
आवरणभेदे हेतुश्च
सत्राक
१७॥
उपोद्धाते|
सरणात, सूत्रं चेद-नाणं पंचविहं पन, तंजहा-आभिणियोहियनाणं सुयनाणं ओहिनाणं मणपज्जवनाणं केवलनाण'- | मिति, ननु सकलमपीदं ज्ञानं ज्ञायेकस्वभावं, ततो ज्ञप्येकस्वभावत्वाविशेषे किंकृत एष आभिनिबोधिकादिको भेदः, जयभेदकृत इति चेत्, तथाहि-वार्तमानिकं वस्त्वाभिनिबोधिकज्ञानस्य विषयः त्रिकालसाधारणसमानपरिणामो ध्वनिर्गोचरः श्रुतज्ञानस्य रूपिद्रव्याण्यवधिज्ञानस्य मनोगव्याणि मनःपर्यायज्ञानस्य समस्तपर्यायान्वितं सर्व वस्तु केवलज्ञानस्य, तदेतदसमीचीनं, एवं सति केवलज्ञानस्य भेदवाहुल्यप्रसक्तेः, तथाहि-ज्ञेयभेदात् ज्ञानस्य भेदः, यानि च ज्ञेयानि प्रत्येकमाभिनिवोधिकादिज्ञानानामिष्यन्ते तानि सर्वाण्यपि केवलज्ञानेऽपि विद्यन्ते, अन्यथा केवल
ज्ञानेन तेषामग्रहणप्रसङ्गात् , अविषयत्वात् , तथा च सति केवलिनोऽप्यसर्वज्ञत्वप्रसङ्गः, आभिनिवोधिकादिज्ञानचतुद्रष्टयविषयजातस्य तेनाग्रहणात् , न चैतदिष्टमिति, अथोच्येत-प्रतिपत्तिप्रकारभेदत अभिनिबोधिकादिभेदः, तथाहि
न यादृशी प्रतिपत्तिराभिनिवोधिक ज्ञानस्य तादृशी श्रुतज्ञानस्य किन्तु अन्याहशी, एवमवध्यादिज्ञानानामपि प्रतिपत्तव्यं, ततो भवत्येव प्रतिपत्तिभेदतो ज्ञानभेदः, तदप्ययुक्तं, एवं सत्येकस्मिन्नपि ज्ञानेऽनेकभेदप्रसक्तेः, तथाहि-तत्तद्देशकालस्वरूपभेदेन विविच्यमानमेकैकं ज्ञानं प्रतिपत्तिप्रकारानन्त्यं प्रतिपद्यते, तन्नैषोऽपि पक्षः श्रेयान, स्यादेतद्-अस्त्यावारकं कर्म तत्त्वनेकप्रकारं ततस्तभेदात्तदावार्य ज्ञानमप्यनेकतां प्रतिपद्यते, ज्ञानावारकं च कर्म पञ्चधा, प्रज्ञापनादौ
तथाभिधानात् , ततो ज्ञानमपि पञ्चधा प्ररूप्यते, तदेतदतीवायुक्तिसङ्गत, यतः आवार्यापेक्षं ह्यावारकमत आवार्यभेदादादेव तद, नतु तन्नेदादावार्यभेदा, आवार्य व झतिरूपापेक्षया सकलमप्येकं ततः कथमावारकस्य पश्चरूपता येन
%A4%AC-4
दीप अनुक्रम
न
In contana
For
the Personal
~49~
