________________
आगम
(४०)
"आवश्यक’- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-१ अध्ययनं H, नियुक्ति: [८०], भाष्यं , विभा गाथा H1, मूलं F /गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
दीप अनुक्रम
भगाव्यभिचारात् ततः किमनेन विशेषणेन?, तदयुकम् अस्य नयमवान्तरावलम्बिपरिकल्पितबुद्धादितीर्थकरतिरस्कारपर-12 त्वात्, तथाहि-न ते बुद्धादयः स्वस्वदर्शनरूपतीर्थकारिणोऽपि तत्त्ववृत्त्या भगवन्तो, यधोक्तसमप्रैश्वर्यादिगुणकलापा-18 | योगादिति, तथा परे-पात्रयः ते च द्विधा-द्रव्यतो भावतश्च, तत्र द्रव्यतो मत्सरिणो भावतः क्रोधादयः, इह भावशत्रुभिः प्रयोजनं, तेषामेवोच्छेदतो मुक्तिभावात् , आक्रमणमाक्रमः-पराजयः उच्छेद इतियावत् परेषामाक्रमः पराक्रमः सोऽनुतरः-अनन्यसदृशो येषां तेऽनुत्तरपराक्रमास्तान, वन्दे इति क्रिया सर्वत्र योज्या, आह-ये खल्वैश्वर्यादिभगवन्तस्तेऽनुत्त-18 रपराक्रमा एव, तमन्तरेण विवक्षितभगासम्भवात्, ततोऽनुत्तरपराक्रमानित्येतदतिरिच्यते, नैष दोषः, अस्य अनादिसिद्धैश्वर्यादिसमन्वितपरमपुरुषप्रतिपादनपरनयवादनिषेधपरत्वात्, तथाहि-कैश्चिदनुत्तरपराक्रमत्वमन्तरेणैव हिरण्यगर्भादीनामनादिविवक्षितभगयोगोऽभ्युपगम्यते, उकं च-"ज्ञानमप्रतिघं यस्य, वैराग्यं च जगत्पतेः। ऐश्वर्य चैव धर्मश्च, सहसिद्धं चतुष्टयम् ॥१॥" इत्यादि, तथाभूतान् भगवतस्तीर्थकरान् मा ज्ञासिषुर्विनेया इति तद्व्यवच्छेदार्थमनुत्तरपराकमानित्युक, तथा अमितम्-अपरिमितं ज्ञेयानन्तत्वात् ज्ञानं केवलज्ञान अमितज्ञान तद्येषामस्ति तेऽमितज्ञानिनस्तान्, ननु ये अनुत्तरपराक्रमास्तेऽमितज्ञानिन एव, क्रोधादिपरिक्षयोत्तरकालमवश्यममितज्ञानस्य भावात्, सत्यमेतत्, केवलं ये केशक्षयेऽप्यगितज्ञानं नाभ्युपगच्छन्ति, तथा च तद्ग्रन्थः, “सर्व पश्यतु या मा वा, तत्त्वमिष्टं तु पश्यतु । कीटसलापरि
झान, तस्य नः कोपयुज्यते ॥१॥" इत्यादि, तन्मतव्यवच्छेदफलमिदं विशेषणमित्यदोषः, तद्व्यवच्छेदश्चैवम्-सर्वभा-14 भवपरिज्ञानाभावे तत्त्ववृत्त्या एकस्यापि वस्तुनः परिज्ञानायोगात् , सर्वस्यापि यथायोगमनुवृत्तव्यावृत्तधम्मतया सर्वेः सह ।
Snary
~212~
