________________
आगम
(४०)
"आवश्यक’- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-१ अध्ययनं H. नियुक्ति: [७९], भाष्यं H. वि०भा०गाथा [९४३], मूलं F /गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत सूत्रांक
-
दीप अनुक्रम
स्त्येकको ज्येष्ठः किन्त्वसौ न तदधस्तानिक्षिप्यते, पुरतः सदृशान्यासापत्त्या समयभेदप्रसक्तः, त्रिकस्य तु द्विको ज्येष्ठः, स तदधस्तानिक्षिप्यते, अग्रतस्त्वेकको दीयते, 'उवरिमतुलं पुरतो नसेज' इति वचनात्, पृष्ठतस्तु स्थापितशेषत्रिका शस्थाप्यते, एष षष्ठो भङ्गः३।२।१ षण्णामपि च भङ्गानामियं समुदायस्थापना ॥ अत्राद्यभङ्गस्य पूर्वानुपूर्वीत्वाच्चरमस्य च पश्चानुपूर्वीत्वाम्मध्यमा एव चत्वारो भङ्गाः अनानुपूर्वीत्वेन मन्तव्याः, एवं चतुःपञ्चषट्सप्ताष्टादिपदानामपि भङ्गकाः समानेतव्याः। इदानीं नाम वक्तव्यं-प्रतिवस्तु नमनान्नाम, तच्चैकादिदशान्तं यथाऽनुयोगद्वारेषु तथा
वक्तव्यं, तत्र सामायिकस्य पण्नाम्न्यवतारः, तत्र च षट् भावा औदयिकादयो निरूप्यन्ते, तत्र सर्वस्यापि श्रुतस्य क्षायोपशमिकत्वात् क्षायोपशमिके भावेऽवतारः । तथा प्रमाण द्रव्यादि, प्रमीयतेऽनेनेति प्रमाणमिति व्युत्पत्तेः, तच्च |प्रमाणं प्रमेयभेदाच्चतूरूपं, तद्यथा-द्रव्यप्रमाणं क्षेत्रप्रमाणं कालप्रमाणं भावप्रमाणं च, तत्र सामायिक भावात्मकत्वात् भाव-| दाप्रमाणविपयं, तच्च भावप्रमाणं गुणनयसङ्ख्याभेदात् त्रिप्रकार, तद्यथा-गुणप्रमाणं नयप्रमाण सत्याप्रमाणं चेति, तत्रेदं
जीवगुणरूपत्वात् गुणप्रमाणेऽन्तर्भवतीति, गुणप्रमाणमपि द्विधा-जीवगुणप्रमाणमजीवगुणप्रमाणं च, तत्र जीवादपृथगभूतत्वात् सामायिकस्य जीवगुणप्रमाणे समवतारः, जीवगुणप्रमाणमपि त्रिधा, तद्यथा-ज्ञानगुणप्रमाणं दर्शनगुणप्रमाणं | चारित्रगुणप्रमाणं च, तत्र बोधात्मकत्वात् सामायिकस्य ज्ञानगुणप्रमाणे समवतारः, ज्ञानगुणप्रमाणमपि चतुद्धा, तद्यथा-प्रत्यक्षमनुमानमुपमानमागमश्च, तत्र सामायिकस्य प्रायः परोपदशसन्यपेक्षत्वादागमप्रमाणे समवतारः, आगमोऽपि द्विधा लौकिकलोकोत्तर भेदात् , तत्रेदं सामायिक सर्वज्ञप्रणीतत्वाल्लोकोत्तरे समवतरति, ननु लोको
E
Jainitiorary.org
~ 204
