________________
आगम
(४०)
"आवश्यक"- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्ति:) भाग-१ अध्ययनं ], नियुक्ति: [१२], भाष्यं H, विभागाथा [७०२-७०३], मूलं - /गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-[१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
16
प्रत सूत्रांक
[-]
दीप अनुक्रम
आवश्यकेा पुढवीए हेछिल्ले चरिर्मते, महासुक्कसहस्सारगदेवा चउत्थीए पंकप्पभाए पुढवीए हेहिले चरिमंते, आणयपाणयआरण-दामानिउपोद्धाते अचुयदेवा अहे पंचमाए पुढविए धूमप्पभाए हेडिल्ले चरमंते, हेडिममझिमगेविजगदेवा अहे जाव छडीए तमाए पुढबीए कानां
हिडिल्ले चरमंते, उवरिमगेविजगदेवाणं भंते ! केवइयं खेतं ओहिणा जाणंति पासंति, गोयमा! अण्णेणं अंगुलस्म असं-18/शपाणां च खेजभागं उक्कोसेणं अहे सत्तमाए पुढवीए हेछिले चरिमंते, तिरियं जाव असंखिजे दीवसमुद्दे, उखु जाव सगाई विमा-₹तियंगूलणाई ओहिणा जाणंति पासंति, अणुत्तरोववाइदा णं भंते ! देवा णं केवइयं खेचं ओहिणा जाणंति पासंति ?, गोयमा ! मवधिः जहन्नेणं अंगुलरस असंखेजभार्ग उक्कोसेणं संभिन्नं लोगनालिं जाणंति पासंति", अत्र अपर आह-नन्वहुलासयभाग-8 गा.५१-२ प्रमितोऽवधिः सर्वजघन्यो भवति, सर्वजघन्यश्चावधिस्तिर्यङ्मनुष्येष्वेव, न शेषेषु, यत आह भाष्यकृत् स्वकृतभाष्य-/ टीकायाम्-"उत्कृष्टोमनुष्येष्वेव नान्येषु, मनुष्यतिर्यग्योनिषु जघन्योनान्येषु, शेषाणां मध्यम एवे"ति, वक्ष्यति च-'उकोसो मणुपसुं मणुस्सतिरिच्छएमु य जहण्णो' इति(वि.७०३) तत्कघमिह वैमानिकानां सर्वजघन्य उक्त', उच्यते-सौधर्मादिदेवानां पारभाविकोऽप्युपपातकाळेऽवधिः सम्भवति, सच सर्वजघन्योऽपि कदाचिदवाप्यते, उपपातानन्तरं तु देवभवप्रत्ययजस्ततो न कश्चिदोषः, आह च दुष्यमान्धकारनिमग्नजिनप्रवचनप्रदीपो भाष्यकृत् जिनभद्रगणिक्षमाश्रमण:-"वेमाणि-12 याणमंगुलभागमसंखं जहण्णतो होइ । उववाए परभविओ, तन्भवजो होइ तो पच्छा ॥१॥" (वि.७०२) तदेवं वैमानि-18॥ ६६ ।। कानामवधिक्षेत्रपरिमाणमुक्तम्, इदानी सामान्यतस्तद्धर्जदेवानां प्रतिपिपादयिषुराह
"संखेजजोषणा खलु, देवाणं अद्धसागरे ऊणे । तेण परमसंखेजा जहण्णयं पण्णवीसं तु॥५२॥
FACAR *CSAKAL
CCC
~147~