________________
आगम
(४०)
"आवश्यक”- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-१
अध्ययनं H, नियुक्ति: [११], भाष्यं , वि०भा०गाथा , मूलं - /गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
सूत्रांक
-
दीप अनुक्रम
ध्यमवेयकविमानवासिनो देवाः षष्ठीं तमःप्रभाभिधानां पृथिवीं पश्यन्ति, सप्तमी च पृथिवी उपरितना-उपरि| तनवेयकविमानवासिनो देवाः पश्यन्ति, तथा सम्भिन्नां चतसृष्वपि दिक्षु स्वज्ञानेन व्यासां लोकनाडी चतुर्दशरजुपमाणां कन्याचोलकसंस्थानामवधिना पश्यन्ति 'अनुत्तरा' अनुचरविमानवासिनो देवाः । एष क्षेत्रतो देवानां भवप्रत्य
यावधेविषय उक्तः, एतदनुसारेण द्रध्यतः कालतो भावतश्चायसेयः, तदेवमधो वैमानिकावधेः क्षेत्रपरिमाणं प्रतिपादितम् , ४ अधुना तिर्यगूर्व च तत्प्रतिपादयन्नाह
"एएसिमसंखेजा, तिरियं दीवा य सागरा चेव । पहुयपरं उवरिमगा उहुंच सकप्पथभाई ॥५१॥ एतेषां सौधर्मादिदेवानां सङ्ग्यायन्ते इति सङ्ग्येया न सोया असङ्ख्येयास्तिर्यक् दीपाश्च जम्बूद्वीपादयः सागराश्च लवणसागरादयः, क्षेत्रतोऽवधिपरिच्छेद्यतया इति वाक्यशेषः, तदेव द्वीपसमुद्रासयेयं बहुतरक-प्रभूततरं पश्यन्ति उप|रिमा एव उपरिमकाः, उपर्युपरि देवलोकनिवासिनो देवा इत्यर्थः, उपर्युपरिदेवलोकनिवासिनां देवानां विशुद्धविशुद्धतरा-18 वधिज्ञानसद्भावात् , तथा ऊर्ध्व स्वकल्पस्तूपायेव यावत् , आदिशब्दात् ध्वजादिपरिग्रहा, क्षेत्रं सौधर्मादयो देवाः सर्वेऽपि पश्यन्ति, न परतः, तथा भवस्वाभाव्यात्, जघन्यतः पुनरमी सर्वेऽपि सौधर्मादयोऽनुत्तरविमानवासिपर्यन्ता अगुलासङ्ख्येयभागमात्र क्षेत्रं पश्यन्ति, उक्तं च प्रज्ञापनायाम्-"सोहम्मगदेवा णं भंते ! केवइयं खेत्तं ओहिणा जाणंति पासंति, गोयमा ! जहण्णेणं अंगुलस्स असंखेजइभाग उकोसेणं अहे जाव इमीसे रयणप्पभाए पुढवीए हेछिल्ले चरिमते, तिरिय ४॥
जाव असंखेजे दीवसमुहे, उहुं जाव सगाई विमाणाई ओहिणा जाणति पासंति, एवं ईसाणगदेवावि, सणंकुमारदेवावि | शाएवं घेव, नवरं 'अहे जाव दोच्चाए सकरप्पभाए पुढवीए हेछिल्ले चरिमंते, एवं माहिंददेवावि, भलोगलतगदेवा तच्चाए।
wiewsanelibrary.cret
~146
