________________
आगम
(४०)
“आवश्यक- मूलसूत्र-१ (नियुक्ति:+वृत्तिः) भाग-१ अध्ययनं H, नियुक्ति: [४५], भाष्यं H, विभा गाथा , मूलं - /गाथा-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-[४०], मूलसूत्र-१] "आवश्यक नियुक्ति: एवं मलयगिरिसूरि-रचिता वृत्ति:
प्रत
आवश्यके उपोद्घाते
सूत्रांक
-
दीप अनुक्रम
पश्यति, चिन्तनीयं तु घटादिकं रथूरमपि न पश्यति, तत एवं विज्ञानविषयवैचित्र्यसम्भवे सति संशयव्यवच्छेदार्थमेक- परमावधेप्रदेशावगादग्रहणे सत्यपि शेषविशेषणोपादानमदुष्टमेव, यदप्युक्तम्-अथवा एकप्रदेशावगादमित्यपि न बक्तब्यमित्यादि, विषयःमा. तदप्यश्लीलं, तस्यैव वक्ष्यमाणस्य प्रपञ्चायास्य प्रवृत्तत्वात् , लभते रूपगतं सर्व, यत एकप्रदेशावगाढादिकं पश्यतीति, यदिवा एकप्रदेशावगावग्रहणेन परमाण्वादि द्रव्यं गृहीतम् , शेषं तु कर्मवर्गणापर्यन्तं कार्मणशरीरग्रहणेनोपलक्षित, कर्मवर्गणोपरितनं तु सर्वमपि द्रव्यमगुरुलघुग्रहणेन गृहीतं, चशब्दसूचितगुरुलघुग्रहणेन तु घटपटभूभूधरादिकमत: समस्तपद्लास्तिकायविषयत्वं परमावघेरनेन सूत्रेणाविष्कृतं, तथा च सति रूपगतं लभते सर्वमित्येतद् वक्ष्यमाणमस्यैव नियमाय प्रतिपत्तव्यम् , 'सिद्धे सत्यारम्भो नियमाय भवतीति न्यायात्, एतदेव रूपगतं सर्वं लभते, नान्यदित्यलं विस्तरेण ॥ तदेवं परमावधेर्द्रव्यरूपो विषय उक्तः, अधुना क्षेत्रकालौ तद्विषयतया प्रतिपिपादयिषुराह
"परमोहि असंखेजा लोगमेत्ता समा असंखेजा । स्वगयं लहइ सई खेत्तोवमियं अगणिजीवा ॥४५॥" पामश्चासावबधिश्च परमावधिः, क्षेत्रतोऽसङ्ग्येयानि लोकमात्राणि, खण्डानि इति गम्यते, लभते इति सम्बन्धः, कालतस्तु समा-उत्सर्पिण्यवसर्पिणीरसक्येया एव लभते, तथा द्रव्यतो रूपगतं-मूर्तद्रव्यजातं 'लभते' पश्यति 'सर्व समस्तं, किमुक्तं भवति:-परमाण्वादिभेदभिन्नं समस्तं पुद्गलास्तिकार्य पश्यतीति, भावतस्तु प्रतिद्रव्यं सोयानसङ्ख्येयान् वा । पर्यायानिति । यदुक्तमसोयानि लोकमात्राणि खण्डानि परमावधिः पश्यतीति, तदसोयफमूनमधिकं च कोऽपि सङ्कल्पयेदतो नियतपरिमाणप्रतिपादनार्थमाह-उपमीयतेऽनेन उपमितं, माहुलकात् फरणे निष्ठाप्रत्ययः, क्षेत्रस्योपमित क्षेत्रोपमितं,
andre
wsanelionary.orm
~141
